درمان با عسل
فصل سرما و درمان سرفه با عسل طبیعی
با شروع فصل سرما مشکلات سرماخوردگی، سرفه، گلو درد و همه گیر می‌شود و یکی از بهترین روش‌های درمان چنین بیماری‌هایی استفاده از درمان‌های خانگی و طبیعی ست. یکی از بهترین روش‌های خانگی درمان سرفه با عسل است. این ماده طبیعی و خوشمزه و ارزان که معمولا در دسترس عموم نیز هست برای بیماری‌های مختلف معجزه می‌کند.
تحقیقات نشان می‌دهد که عسل از بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای بدون نسخه‌ای که برای درمان سرفه استفاده می‌شود موثرتر بوده و در درمان سرماخوردگی نیز مفید می‌باشد. بر اساس گفته محققان: برای سرفه، گرفتگی بینی و گلودرد، عسل بهتر از درمان‌های معمولی عمل می‌کند. این ماده ارزان که به راحتی نیز در دسترس است و تقریباً می‌توان ادعا کرد که فاقد هرگونه عوارض جانبی نیز می‌باشد.
مدت زمان زیادی است که عسل درمانی شیوه‌ای برای درمان سرفه و ناراحتی‌های لوزه کاربرد دارد. در زمان‌های دور مردمان ایران، روم و یونان باستان از عسل برای درمان سرفه، گلو درد و عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شد. دانشمندان دانشگاه آکسفورد گفته‌اند که پزشکان و متخصصین می‌توانند از عسل به عنوان جایگزین مناسب برای آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای چنین عفونت‌هایی تجویز می‌گردد استفاده کنند و به بیماران خود توصیه کنند حتی اگر موثر نباشد. عفونت‌های دستگاه فوقانی تنفسی یا همان URTI بر بینی، گلو، تارهای صوتی و راه‌های هوایی بزرگ که همان برونش‌ها هستند و به ریه‌ها و شش‌ها منتهی می‌شوند اثر می‌گذارند.
برخی از دلایل مفید بودن عسل برای درمان سرفه
- عسل داری خواص ضد قارچی و ضد عفونی کنندگی می‌باشد.
- عسل دارای خواص آنتی باکتریال می‌باشد که می‌تواند کمک زیادی در جلوگیری از بروز عوارض ناشی از عفونت داشته باشد.
- آنزیم‌های داخل عسل باعث کاهش التهاب و بهبود گلودرد می‌گردد.
- آنزیم گلوکزاکسیداز موجود در عسل با مبارزه با عفونت‌های بوجود آمده در گلو سرفه‌ها را کاهش و گلودرد را تسکین می‌دهد.
- عسل به وسیله خشک کردن آب بافت متورم شده‌ی گلو، به کاهش التهاب این نواحی کمک کرده و در نتیجه گلودرد و سرفه را بهبود می‌بخشد.
- به علت حالت چسبندگی که دارد مانند یک لایه محافظ عمل کرده و غشاء مخاطی را پوشانده و آن‌را تسکین می‌دهد.
- خواص ضد التهابی و آرام بخشی آن گلوی ضخمی و تحریک شده توسط سرفه را تسکین می‌بخشد.
- مواد مغذی موجود در آن به توانبخشی سیستم ایمنی و رفع سرفه خشک یا سرفه مخاطی کمک زیادی می‌کنند.
ارزش غذایی عسل و نقش آن در بهبود سرفه
یکی از مقوی‌ترین و دارویی‌‍ترین مواد غذایی عسل است، زیرا این ماده غذای دارای قند طبیعی بوده و شکر مورد نیاز آن به علت طبیعی بودن دیرتر از ار سایر قندها جذب می‌شود. معمولا عسلی که 20 یا 30 درصد طبیعی باشد و رنگ و بوی آن طبیعی و نه خیلی تیره و نه خیلی روشن باشد و به‌صورت کامل کش بیاید از نظر طب سنتی برای درمانی بودن قابل قبول است.
متخصصین طب سنتی مصرف این ماده غذایی را برای همه افراد به‌صورت روتین روزانه توصیه می‌کنند. معمولا عسل را نباید با معده خالی مصرف کرد و عسل بدون موم برای درمان درد ها و التیام و زخم‌ها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. ولی در رژیم غذایی کودکان زیر یکسال عسل باید به‌طور کلی حذف گردد.
عسل می‌تواند یک مهار کننده قوی و موثر در درمان سرفه باشد. کاهش سرفه‌های شبانگاهی و بهبود خواب کودکان از جمله خواص عسل می‌باشد. مخلوط آبلیموی گرم با عسل می‌تواند در درمان سرفه مفید باشد و حالت احتقان و گرفتگی گلو را بهبود بخشد و مدت زمان سرماخوردگی را کاهش دهد.
یکی از مشکلات رایج سلامتی در زندگی مدرن انسان‌ها سرفه و عوارض ناشی از آن است. سبک زندگی مدرن و استفاده از انواع مواد که منجر به ایجاد حساسیت در گلو و یا راه‌های هوایی می‌گردد؛ می‌تواند یکی از علل سرفه در بزرگسالان تلقی گردد. هنگامی‌که انسداد یا تحریک‌کننده در گلو و یا راه هوایی وجود دارد، مغز شما فکر می‌کند که آن یک عنصر خارجی است و بدن با سرفه سعی می‌کند آن را از بین ببرد.
چرا عسل به عنوان یک ماده غذایی ارزشمند برای درمان سرفه بزرگسالان پیشنهاد می‌شود ؟
در این خصوص سه مطالعه به صورت رندوم انجام شده است. در بین این سه گروه دو گروه هیچ علائمی از بهبودی را بروز نداده‌اند اما گروه سوم ویژگی‌های بدنی و بهبودی را از خود نشان داد که عسل می‌تواند به عنوان یک مکمل درمانی عالی در بهبود علائم ناشی از سرماخوردگی یا سرفه به هر علتی باشد. مصرف عسل همراه با قطره بینی، قرقره آب نمک و بخور آب حتی به‌صورت خالی می‌تواند درمان موثری برای سرفه باشد.
هر چند استفاده از عسل برای کودکان زیر یکسال ممنوع می‌باشد و می‌تواند در این رنج از کودکان منجر به بوتولیسم شود؛ اما علائم اثر بخشی آن برای طیف وسیعی از علائم و عفونت‌های دستگاه فوقانی تنفسی در بزرگسالان به طور سیستماتیک و علمی مورد بررسی قرار نگرفته است.
تحقیقات علمی انجام شده بر روی بزرگسالان در خصوص درمان سرفه با عسل
محققان برای بررسی این موضوع، به واکاوی داده‌های تحقیقاتی مربوط به مقایسه عسل و ویژگی‌های مواد حاوی آن که شامل مواد تشکیل دهنده مراقبتی و به ویژه آنتی هیستامین‌ها، سرکوب کننده سرفه و نیز کاهش درد و مسکن‌ها می‌باشد را مورد بررسی قرار دادند. در طی این تحقیق آن‌ها 14 کارآزمایی بالینی مناسب که شامل 1761 کیس آزمایشی در سنین مختلف بود را پیدا کردند.
تجزیه و تحلیل و آنالیز داده‌ها نشان داد که در بهبود علایم علی‌الخصوص شدت و فراوانی سرفه، عسل بهتر از مراقبت‌های معمول جوابگو می‌باشد. نتیجه بررسی دو مورد از این مطالعات نشان داد در بین افرادی که با عسل درمان شده‌اند علائم بیماری یک الی دو روز کمتر طول کشیده است.
با این حال محققانHibatullah Abuelgasim دانشکده علوم پزشکی دانشگاه آکسفورد و شارلوت آلبوری و جوزف لی از سازمان علوم بهداشتی مراقبت های اولیه Nuffield خاطر نشان کرده‌اند که عسل یک محصول یکنواخت نیست و یک ماده بسیار پیچیده است. آن‌ها همچنین خاطر نشان کرده‌اند که فقط دو مورد از مطالعات تحقیقی در خصوص عسل دارونما هستند و گفتند که قبل از دستیابی به نتیجه‌گیری قطعی در خصوص خاصیت درمانی عسل قطعاً باید مطالعات بیشتری انجام شود.
این نویسندگان با نوشتن مقاله در مجله BMJ Evidence based Medicine گفتند: عفونت دستگاه تنفسی فوقانی شایع‌ترین دلیل برای تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها توسط پزشکان است. از آن‌جا که اکثر URTI ها ویروسی هستند، تجویز آنتی‌بیوتیک هم ناکارآمد و هم نامناسب است.
محققان پیشنهاد می‌کنند زمانی که پزشک می‌خواهد ماده مطمئنی برای معالجه علائم دستگاه تنفسی تجویز کند عسل ممكن است جایگزین مناسبی باشد.
آن‌ها نتیجه می‌گیرند: عسل یک روش درمانی مطمئن است که به خوبی برای بیماران شناخته شده است. همچنین عسل یک ماده ی ارزان، با دسترسی آسان و دارای مضرات محدودی است. وقتی پزشکان می‌خواهند URTI تجویز کنند، ما عسل را به عنوان جایگزین مناسبی برای آنتی‌بیوتیک‌ها توصیه می‌کنیم.
” عسل موثر تر و اثرات مخرب آن کمتر از گزینه‌های مراقبتی معمول است و از ایجاد عوارض و اثرات مقاومتی ضد میکروبی جلوگیری می‌کند.”
استفاده از عسل برای درمان سرفه کودکان
پیرو مطالعاتی که در خصوص مصرف عسل در بهبود سرفه انجام گرفته کودکانی که در این مطالعه یعنی آزمایش عسل مصرف نموده بودند تعداد سرفه‌های کمتر با شدت پایین‌تری در مقایسه با آن‌هایی داشتن که هیچ عسلی مصرف ننموده بودند داشتند. مطالعات در مورد تفاوت کیفیت خواب کودکان و حتی نوجوانان چیزی نشان نداده است. کیفیت خواب در مورد این کودکان بین پایین تا متوسط طبقه بندی شده است. بنابر این تحقیقات مشخص شد عسل برای کودکان در درمان سرفه و خواب راحت‌تر بسیار مفید می‌باشد.
ممنوعیت استفاده از عسل در درمان سرفه برای کودکان زیر یکسال
شواهدی وجود دارد که از عسل به عنوان یک مکمل دارویی در کودکان استفاده می‌گردد. اگر چه سازمان ” ان اچ اس” به استفاده آن در کودکان زیر یکسال به دلیل خطر ابتلاء به بوتولیسم هشدار می‌دهد مدت‌هاست که به عنوان یک داروی خانگی برای درمان سرفه با عسل و سرماخوردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مطالعات نشان می‌دهد که هرچند عسل می‌تواند برای از بین بردن علائم سرفه نیز استفاده شود، مگر در نوزادانی که یک سال به پایین هستند. این مطالعات همچنین خاطر نشان می‌کنند که عسل یک نوع قند است و می‌تواند عامل خرابی و پوسیدگی دندان نیز باشد.
این مقاله در 19 آگوست 2020 ویرایش شد تا روشن شود که در کودکان زیر یک سال نباید عسل مصرف گردد.
روش‌های خانگی درمان سرفه با عسل
درمان سرفه با عسل خام
تا زمانی که سرفه شما تسکین یابد می‌توانید روزانه یک الی سه قاشق غذاخوری عسل میل نمایید. چنانچه سرفه شما شبانگاهی باشد و به هنگام خواب شدت یابد می‌توانید قبل از دراز کشیدن و به بستر خواب رفتن یک قاشق غذاخوری عسل میل نمایید تا هم سرفه‌تان بهبود یابد و هم از شر خواب‌های پریشان خلاص شوید.
در صورتی که فرزند شما بالای یکسال دارد و مانعی در مصرف عسل ندارد می‌توانید جهت تسکین سرفه یک قاشق چایخوری یا حداکثر یک قاشق غذاخوری به آن‌ها عسل دهید.
درمان سرفه با عسل و زرچوبه
نصف فنجان آب جوشیده بعلاوه یک قاشق چایخوری زرچوبه و یک قاشق چای خوری فلفل سیاه و بعد از گذشت چند دقیقه با اضافه کردن یک قاشق غذاخوری عسل به این محلول می‌توانید یک شربت ضد سرفه ساخته و از آن به‌صورت روزانه استفاده کنید.
درمان سرفه با عسل و زنجبیل
زنجبیل یکی از محبوب‌ترین روش‌های درمان خانگی است. زنجبیل تازه را به برش‌های کوچک تقسیم کرده و آن‌را در آب بجوشانید و بعد به آن عسل اضافه کنید. می‌توانید این محلول را سه الی چهار بار در روز جهت تسکین سرفه میل فرمایید.
درمان سرفه با عسل و لیمو
لیمو به علت خاصیت ضد التهابی بودن و ویتامین سی زیاد داشتن در اکثر بیماری التهابی مفید است. با اضافه کردن یک قاشق غذاخوری عسل به دو قاشق غذاخوری آبلیمو یک شربت ضد سرفه طبیعی را در اختیار خواهید داشت. می‌توانید برای تاثیر بیشتر، کمی فلفل قرمز و یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را به این مخلوط آبلیمو-عسل اضافه کنید.
به مصرف این مخلوط بصورت چند بار در روز ادامه دهید.
و یا آب نصف یک لیمو را با یک قاشق چایخوری عسل در یک فنجان آب گرم مخلوط کنید. خوب بهم زده و برای از بین بردن سرفه بنوشید یا حتی، تنها با مخلوط کردن آبلیمو با عسل خالص و خوردن آن این مشکل تنفسی را حل کنید.
درمان سرفه با عسل و سیر
سیر با دارا بودن آنزیم‌هایی که دارد سیستم ایمنی را تقویت کرده و خواص ضد میکروبی و دفع آلودگی دارد. به همین سبب با جلوگیری از ایجاد عفونت در سیستم تنفسی فوقانی بهبود سرفه را تسریع می بخشد.
برای استفاده از سیر در درمان سرفه روش زیر پیشنهاد می‌گردد:
یک فنجان آب جوش را با دو یا سه حبه سیر و یک قاشق چایخوری پونه کوهی مخلوط کنید. سپس اجازه دهید به دمای اتاق برسد و سپس مقداری عسل به آن اضافه کنید و بنوشید. این مخلوط سبب از بین رفتن علائم سرفه و بهتر نفس کشیدن می‌شود. با تکرار نوشیدنی روزانه دو بار از ترکیب سیر و عسل سرفه خود را بهبود بخشید.
درمان سرفه با عسل و پیاز
یکی از ساده‌ترین درمان‌های خانگی در درمان سرفه پیاز است به این صورت که یک و نیم قاشق چایخوری آب پیاز آب پز شده را با یک قاشق چایخوری عسل مخلوط کنید و حداقل دو بار در روز برای درمان سرفه و آرام کردن گلو بخورید.
درمان سرفه با عسل و دارچین
3 الی 4 قاشق چایخوری عسل خام را در یک لیوان آب گرم حل کنید، سپس نصف قاشق چای خوری دارچین نیز به آن بیفزایید. ترکیب عسل و دارچین داروی ضد التهابی قدرتمندی می‌سازد که نه تنها برای درمان برونشیت، بلکه برای درمان حساسیت (آلرژی) و سایر اختلالات دستگاه تنفسی نیز ایده‌آل خواهد بود.
می‌توانید قبل از خواب یک قاشق چای خوری عسل نوش جان کنید. به هر حال،جهت درمان سرفه خشک یا سرفه مخاطی باید روزی ۲ الی ۳ مرتبه عسل میل کنید. ولی حتما به خاطر داشته باشید، کودکان زیر یک سال هرگز نباید عسل مصرف کنند؛ زیرا در این صورت، ممکن است با خطر ابتلا به بوتولیسم مواجه شوند.
درمان سرفه با عسل و شیر داغ
شیر داغ با عسل سرفه خشک و درد قفسه سینه شما را کاهش می‌دهد. برای گرفتن بهترین نتیجه آن را قبل از خواب بنوشید
همچین جهت پاک کردن موکوس و تسکین گلو مصرف یک قاشق عسل با معده خالی سبب بهبود سرفه و درد گلو می‌گردد.
درمان سرفه با فلفل سیاه
فلفل سیاه تمام آلودگی‌هایی که منجر به بستن راه ریه شده‌اند را از بین می‌برد و سرفه را تسکین می‌دهد. همچنین مخاط و گرفتگی‌های سینه را تمیز می‌کند. برای درمان سرفه با عسل و فلفل سیاه یک قاشق چایخوری فلفل سیاه تازه سائیده شده را با یک قاشق غذاخوری خام مخلوط نمایید و سپس آن‌را با 200 الی 250 گرم آب جوش ترکیب نمایید به طوری که دانه‌های فلفل سیاه و عسل به‌خوبی در آب جوش حل گردد. ده دقیقه بعد آن‌را هم بزنید و بنوشید. این نوشیدنی را یک الی دوبار در روز ادامه دهید تا زمانی که از شر سرفه و احتقان گلو و سینه راحت شوید.
درمان سرفه با عسل و کائین (پودر فلفل قرمز)
برای درست کردن شربت سرفه، یک‌چهارم قاشق چایخوری کائن را با یک‌چهارم قاشق چایخوری زنجبیل، یک قاشق غذاخوری عسل، یک قاشق غذاخوری سرکه سیب و دو قاشق غذاخوری آب مخلوط‌کنید؛ سپس این شربت را دو تا سه بار در روز برای درمان سرفه مصرف کنید.
درمان سرفه با عسل و هویج
هویج به علت دارا بودن خاصیت آنتی اکسیدانی در درمان بسیاری از بیماری‌ها من جمله سرفه و التهاب قفسه سینه مفید است. چهار یا پنج عدد هویج را آب بگیرید و سپس مقداری آب برای رقیق کردن به آن اضافه کنید و سپس جهت شیرین شدنش کمی عسل بدون موم به آن اضافه کنید. این نوشیدنی را سه الی چهار بار در روز جهت تسکین سرفه‌های خود بنوشید و از خواص ارزشمند آن بهره‌مند شوید.
درمان سرفه با عسل و انگور
انگور میوه‌ای است که دارای خاصیت دفع کننده می‌باشد و به همین جهت با دفع کردن مخاط از سیستم تنفسی شما در درمان سرفه مفید عمل می‌کند. هرچه سریعتر از شر موکوس رها شوید سرفه شما زودتر بهبود مییابد. شما می‌توانید به‌سادگی یک قاشق غذاخوری آب انگور را با مقداری عسل به‌صورت روزانه مصرف کنید و سرفه‌های خود را به آسانی کاهش دهید.
درمان سرفه با عسل و آویشن
آویشن یک گیاه دارویی با خاصیت فراوان است و حتی در برخی کشورها از جمله آلمان برای درمان انواع بیماری‌های تنفسی استفاده می‌شود. این گیاه دارویی به شل شدن ماهیچه‌های گلو کمک کرده و التهاب را کاهش می‌دهد. برای درست کردن شربت ضد سرفه با عسل و آویشن آب را بجوشانید و آن‌را به همراه 2 قاشق چایخوری آویشن خرد شده در یک فنجان بریزید و به مدت 10 دقیقه به آن استراحت دهید تا دم بکشد. قبل از نوشیدن این ترکیب به آن عسل و لیمو اضافه کنید تا خواص تسکین دهنده‌اش افزایش یافته و بهبود سرفه را تسریع بخشد.
درمان سرفه با عسل و ریحان
آب برگ ریحان مقدس و زنجبیل را بگیرید. کمی آن را گرم کنید و یک قاشق عسل به آن اضافه کنید. ترکیب به دست آمده را دو بار روز و به مدت ۳ روز برای از بین بردن سرفه استفاده کنید. تاثیر عسل بر سرماخوردگی و ترکیبات مختلف آن انکار ناپذیر است.
درمان سرفه با عسل و عناب
این ترکیب بیشتر برای درمان سرفه‌های ناشی از سرماخوردگی و آنفلونزا مفید است. برای انجام این درمان باید عناب خشک شده را با ادویه، عسل و چندین ماد‌ه‌ی مفید دیگر ترکیب کنید. ۲۵ عناب خشک (برش خورده)، ۱ گلابی آسیایی بزرگ (دانه‌ّهای آن را خارج کنید و بعد میوه را برش بزنید)، قطعه‌ای زنجبیل به طول ۷ تا ۶ سانتی‌متر(خرد شده)، ۲ تا ۳ چوب دارچین و ۸/۲ لیتر آب را در یک قابلمه‌ی کوچک بریزید. در قابلمه را بگذارید و حرارت را تا زمانی که آب بجوشد در حد متوسط تا زیاد نگه دارید. حرارت را تا حد متوسط پایین بیاورید و بگذارید ۱ ساعت دیگر با حرارت پایین بجوشد.
مواد را از داخل آب خارج کنید و ترکیب را صاف کنید. ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری (۱۵ تا ۳۰ میلی‌لیتر) عسل را برای شیرین کردن چای به آن اضافه کنید. یک لیوان از این دارو را به صورت گرم بخورید تا گلویتان را تسکین دهد و سرفه را در عرض چند دقیقه متوقف کند. یکی از ساده‌ترین کارهایی که می‌توانید انجام دهید این است که سعی کنید بدن خود را ریلکس کنید و نفس‌های عمیق بکشید.
درمان سریع سرفه ی کودکان با عسل
آیا می‌توان سرفه را با عسل درمان کرد؟ آیا نوشیدن چای و یا آب لیموی مخلوط شده با عسل و آب داغ یک راه موثر برای درمان سرفه یا گلودرد است؟ آیا عسل به تنهایی می‌تواند مکمل قوی در بهبود سرفه باشد؟
محققان طی مطالعات انجام یافته به این نتیجه رسیده‌اند که کودکان با رده ی سنی بالای دو سال و دارای سابقه عفونت‌های تنفسی با مصرف 2 قاشق چای خوری عسل هنگام خواب بهبود یافته‌اند؛ و یا حداقل سرفه ی شبانگاهی شان تسکین یافته و خواب بهتری را تجربه کرده‌اند.
در واقع عسل مانند دکسترومتورفان که یک داروی ضد سرفه است موثر بوده، حال آن‌که این ماده غذایی هیچ عارضه جانبی نداشته و کم هزینه و بیشتر در دسترس عموم است.
به دلیل عدم تائید آن توسط سازمان پزشکی جهان در نوزادان و کودکان زیر یکسال مصرف آن به علت ریسک بالای ابتلا به بوتولیسم ممنوع است. بوتولیسم یک نوع مسمومیت ماده غذایی است. سرفه کردن در صورتی که فرد را از فعالیت‌های روزمره است باز ندارد خیلی هم بد نیست و می‌تواند جریان هوای موجود در ریه‌ها را تمیز کند. پس اگر کودک شما سالم است نیازی نیست که مرتباً سرفه‌اش را سرکوب و تسکین دهید.
سایر نکات درباره استفاده از عسل برای درمان سرفه
همان‌گونه که قبل نیز اشاره شد مصرف عسل در نوزادان و کودکان زیر یکسال ممنوع است و باعث بروز بتولیسم خواهد شد. در چنین شرایطی جهت کمک به حال کودکان و از بین بردن علائم ناشی از سرماخوردگی و یا سایر علائم آن از جمله سرفه‌های شدید، وزوز گوش، تب و… بهتر که از سایر درمان‌های دارویی و ساختگی بهره برید. استفاده از قطره‌های آب نمک، دستگاه بخور درون اتاق خواب کودک، اسپری بینی می‌تواند مفید باشد. وجود دستگاه بخور نیز به ایجاد هوای مرطوب و تسکین سرفه کودک کمک می‌کند.
اگر همچنان با دانستن این نکات مایل به استفاده از عسل هستید، نوعی از عسل را درمان بکارگیرید که برای شما کارسازتر و با سیستم ایمنی بدن شما سازگارتر است. عسل می‌تواند در دو روز اول سرماخوردگی خیلی قوی عمل کرده و موثر تر از دارو باشد.
بر اساس مطالعات انجام شده داروهای مخصوص آسم که در باز کردن جریان هوا در ریه‌ها موثر است حتی از عسل ضعیف‌تر عمل می‌کنند و مصرف عسل در این گونه افراد در طی سه روز نشانه‌های سرفه را به‌وضوح کاهش می‌دهد.
علاوه بر این نکات عسل از دیفن هیدرامین که یکی آنتی هیستامین در درمان سرفه است نیز بهتر عمل می‌کند.
بر اساس مطالعات عسل فاقد هرگونه عوارض جانبی بوده ولی ممکن است با برخی داروها تداخل داشته و عوارضی را به‌وجود آورد بنابراین قبل از مصرف آن با پزشک معالج خود در این خصوص مشورت نمایید. برخی از این عوارض جانبی عبارتند از اسهال ، قرمزی، بی خوابی، سخت به خواب رفتن می‌باشد.
همیشه مقداری عسل طبیعی در منزل داشته باشید. عسل می‌تواند در درمان بسیاری از بیماری‌ها تأثیرگذار باشد. با حل کردن مقدار از عسل در دم نوش مورد نظرتان خواص آن‌را چند برابر نمایید. حداقل تا یک ساعت بعد از نوشیدن این معجون چیزی میل نفرمایید و اجازه دهید عسل مدتی در گلویتان بماند و آن‌را نرم کند.