آیا با خواص عسل آویشن آشنایی دارید؟

عسل آویشن یک نوع از انواع عسل‌های تک گله است که از گل نعنائی آن تهیه می­‌گردد. در واقع زنبورها با استفاده از گرده گیاه آویشن که نوعی گیاه کوهی است که عمدتاً به علت دارا بودن خواص دارویی و درمانی­ خود شهرت فراوان یافته است. خواص عسل آویشن باعث شده که این عسل در بسیاری از تجویزهای پزشکان طب سنتی جایگاه ویژه ای داشته باشد و فوائد عسل آویشن همیشه در محافل اطبای سنتی مورد تاکید بوده است.

با گیاه آویشن آشنایی دارید؟

آویشن نوعی گیاه کوهی ست که عمدتاً به علت دارا بودن خواص دارویی شهرت فراوان یافته؛ گونه‌ای از گیاه که برگ ، گل و حتی ساقه و روغن آن در درمان بسیاری از بیماری­‌ها موثر است. هرچند آویشن خشک بیشتر در آشپزی کاربرد دارد؛ ولی خواص دارویی آویشن تازه بسیار بیشتر از نوع خشک شده آن می‌­باشد. در ایام قدیم مصری‌­ها و یونایی­‌های باستان از آویشن جهت شستشوی بدن و برخی به عنوان بخور استفاده می­‌کردند.

به طور خلاصه می­‌توان گفت که گیاه آویشن یک گیاه با خواص متمایز در طول تاریخ بوده و استفاده از آن در سلامت چشم، تنفس راحتر، اعصاب راحت، ضد قارچ و سلامت قلب مفید است. همچنین این گیاه منابع دیگر عسل‌های طعم دهنده از جمله نعنا، مریم­‌گلی، گیاه کوهی و اسطوخودوس است. بدیهی است عسلی که از خود این نوع گیاه برداشت می‌­شود خواص آن‌را چند برابر خواهد کرد. از بین 350 نوع عسل، عسل آویشن خاص و ویژه است. این گیاه در ایران در اطراف کوه سبلان، طالقان در مرکز، کردستان در غرب و اقلید در جنوب به صورت خودرو رشد می‌کند و درخارج از ایران درکشورهای اطراف دریای مدیترانه (اروپای جنوبی، مالت، کرواسی، آفریقا) رشد چشمگیری دارد.

خواص عسل آویشن

این نوع عسل یک نوع از انواع عسل‌های تک گله می‌باشد که از گل نعنائی آویشن تهیه می‌گردد. این عسل مانند گیاه مولدش دارای رایحه و عطر و طعم خاصی است. ظاهر آن به رنگ کهربایی یا زرد کم­رنگ و شکل آن به‌صورت خمیری مانند است. خواص عسل آویشن بی‌نظیر است و در درمان اکثر بیماری‌های عفونی زبان­‌زد خاص و عام می‌باشد و به علت دارا بودن آنتی‌اکسیدان‌های قوی و مواد ضد باکتریایی در درمان سرفه و افزایش ایمنی بدن اثر فوق­‌العاده‌ای دارد.

از دیگر خواص درمانی این نوع عسل می­‌توان به درمان زخم­‌های معده، مقوی مغز و اعصاب، مقوی حافظه، موثر در درمان دردهای قائدگی بانوان، رفع عفونت­‌های شکمی و روده­ای اشاره کرد که در ادامه بیشتر به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت. بقراط دانشمند یونانی در خصوص مصرف عسل آویشن چنین می­‌گوید:” عسل و گرده آن باعث ایجاد گرما در بدن  می­‌شود، زخم‌ها را بهبود و تمیز می­‌کند، لب­‌ها را نرم­‌تر و زخم­‌های آن را بهبود می­‌بخشد؛ همچنین ارسطو، معتقد بود که:

عسل سفید … به عنوان نجات دهنده چشم و زخم‌های چشم است.

 چند نوع از انواع عسل

• آویشن وحشی
• آویشن معمولی
•  آویشن یونانی

آویشن وحشی

منظور از عسل گیاه آویشن وحشی این است که زنبوردار، کندو‌های خود را در مناطقی قرار دهند که آویشن به صورت وحشی و خودرو رشد می‌کند پس به دور از هر ماده شیمیایی دارای خواص بی‌شماری است.

آویشن معمولی

برخی ارگان‌ها و سازمان‌ها که به‌جهت داروئی و غیره در مزارع آویشن کشت می‌­کنند و هنگامی که زنبورها از این نوع آویشن جهت تهیه عسل گرده‌­گیری می‌کنند. خواص عسل آویشن معمولی  نسبت به آویشن وحشی کمتر بوده و دارای رنگ روشن‌تری است.

آویشن یونانی

یک محصول سنتی کشور یونان است که در مقایسه با خواص عسل آویشن سایر کشورها شهرت فراوانی دارد و دارای خاصیت بیولوژیکی و ارگانولپتیک بی­‌نظیری ست و یکی از بهترین عسل­‌های گیاه آویشن در جهان به‌شمار می­‌رود. این عسل بخشی از رژیم غذایی مدیترانه­‌ای است که علاوه بر خواص داروئی‌ش در یک رژیم غذایی سالم جایگاه ویژه‌­ای دارد. کیفیت بالا، طعم و رنگ بی‌نظیر کهربایی مایل به قرمز آن عسل آویشن یونانی را تبدیل به محصولی محبوب در جهان ساخته است.

ویژگی‌های عسل گیاه آویشن

می‌­توان گفت که عسل در واقع عصاره‌­ای از گیاه است و بسیاری از ویژگی­‌هایی که برای گیاه آویشن گفته شد در عسل تهیه شده از آن نیز موجود خواهد بود. عسل تهیه شده از گیاه آویشن از گرده‌های گونه‌های مختلف آویشن معمولی، آویشن وحشی و آویشن زیره سیاه بدست می‌­آید. به عنوان مثال عسل نیوزلند که خیلی هم معروف می­‌باشد؛ از گونه­‌ی معمولی آویشن که در ارتفاعات می‌­روید بدست می­‌آید و دارای خواص ضد­میکروبی فوق‌­العاده‌ای می‌باشد. این عسل در ایتالیا از آویشن وحشی و آویشن زیره سیاه و ترکیب چند گل بدست می­‌آید که آویشن وحشی گل­ غالب این عسل است.

عسل یونانی اصولا از آویشن وحشی که در مناطق مرتفع می‌روید به دست می‌آید و عسلی طبیعی و پاکیزه‌ای ست. عسل معروف نیوزلند از گونه‌های معمول آویشن به دست می‌­آید و دارای خواص ضد‌میکروبی خارق‌­العاده‌­ای ست. همان عسل در ایتالیا بیشتر از آویشن وحشی و آویشن زیره سیاه به دست می­‌آید و شاید بتوان گفت از چند گل ساخته می‌شود. کشورهای دیگر مانند ترکیه و اسپانیا نیز انواع مختلف عسل را تولید می­‌کنند.

منظور از گل ­غالب این است که در ترکیب یک عسل، زنبور فرآیند گرده‌­گیری را از چندین گل بدست می‌آورد ولی اغلب گرده‌­های جمع‌­آوری شده توسط زنبور از گل آویشن است.

خواص عسل آویشن عبارت است از: مقوی و ضد عفونی کننده، تحریک دستگاه گوارش، پیشگیری از گاستریت، زخم معده و کولیک، کمک به فرسودگی جسمی و روانی، تسکین سرماخوردگی و گلودرد و بیماری تنفسی و گوارشی، سرفه و برونشیت، پیشگیری از بیماری­‌های زنان و زایمان، موثر در در درمان بیماری‌­های ناشی از سالمونلا با متوقف کردن رشد باکتری‌های مضر، کمک به درمان سوختگی و زخم­‌ها با فعالیت ضد باکتریایی و ضد قارچی ست.

ویژگی­‌های ظاهری

رنگ عسل تولید شده از گیاه آویشن با توجه به ترکیبات گل و گل غالب آن متفاوت است. غالباً به رنگ کهربایی تیره و روشن است که تیره و روشن بودن آن به میزان غالب بودن گل آویشن متفاوت خواهد بود. داشتن رنگ کهربایی تیره‌­تر به منزله استفاده زنبوران از گرده­‌های گونه­‌ی آویشن وحشی به عنوان گل­ غالب می‌­باشد. منظور از آویشن وحشی این است که زنبوردار، کندو‌های خود را در مناطقی قرار دهد که آویشن به صورت وحشی و خودرو رشد می‌کند و زنبورها به‌طور غریزی از گیاه آویشن وحشی تغذیه و تولید عسل می‌­نمایند.

چند ماه بعد از برداشت محصول، این نوع عسل با سرعت متوسطی شروع به تبلور شدن می‌­کند و تبدیل به بلورهایی با اندازه­‌ی متوسط می­‌شود. سرعت رس بستن یا همان شکرک زدن این عسل متوسط است و درصورتی که گرما ندیده باشد؛ تنها بعد از چند ماه رس می­‌بندد که در این صورت ظاهر و رنگ آن نیز تغییر یافته و کمی روشن‌تر می­‌شود. عسل آویشن وحشی با رنگ تیره کمی تیره تر و عسل معمولی آن به زرد کهربایی کمی روشن‌تر می­‌گردد.

با توجه به زمان گل­‌دهی گیاه آویشن در مناطق مختلف زمان برداشت این محصول نیز متفاوت خواهد بود و معمولاً اوایل تیر تا اواخر مرداد و همچنین اوایل پاییز برداشت می‌شود.

طعم، مزه و عطر آن

طعم بی­‌نظیر این عسل با رایحه ی شدید و شیرینی متوسطی دارد. عسل گیاه آویشن ایتالیایی، کمی بوی فلفل و میخک نیز دارد که به خواص بی‌نظیر این عسل می‌­افزاید و طعمی عجیب و خاص با غلظت فراوان دارد. این عسل بسیار قوی و معطر می‌باشد و مصرف آن یادآور میوه‌­های گرمسیری، خرما و فلفل سفید است. طعم آن در دهان ماندگار و در مدت کوتاهی به صورت خودبه‌خود به دانه‌های متوسط ​​یا ریز متبلور می‌شود.

انواع عطر شدید و پیچیده آن شامل عطر آویشن‌های گلدار، تند، گل‌های خشک، گل‌های ماگنولیا، سرو، میخک، مداد نقاشی، شراب مخلوط شده و مارسالا است.

فواید داروئی و غیر­داروئی

این عسل نقش مهمی در درمان برخی دردها مثل بهبود کوفتگی و التهابات مزمن معده دارد و بارزترین ویژگی آن بهبود سیستم گوارش و هضم و بهبود سیستم تنفسی انسان می­‌باشد. برخی خواص مختص عسل آویشن به اختصار در زیر تشریح می‌گردد:

خاصیت ضد میکروبی و ضد باکتریایی

با توجه به رایحه‌­ی گیاه آویشن و دارا بودن روغن‌­های خاص، این روغن­‌ها تنها در مزه عسل موثر نبوده و دارای خواص زیادی در از بین بردن میکروب‌ها، قارچ‌­ها و باکتری­‌ها دارد. ترکیب گیاه شامل بسیاری از مؤلفه‌های مفید است. اول از همه، حاوی روغن است که نشانگر تجمع مقادیر زیادی از تیمول، پینن، کارواکرول، بورنول، لینالول و سیمن است. تمام این مواد گیاهی باعث ضد باکتری شدن گیاه می‌شوند و باعث از بین بردن میکروب و باکتری­‌هایی که سیستم ایمنی بدن را تهدید می­‌کنند، است.

ویژگی ضدباکتریایی منحصر به فرد این عسل به علت رطوبت کم و PH پایین آن می­‌باشد. هرچند اکثر عسل­‌ها می‌توانند در بهبود عفونت‌­های تنفسی، بهبود عفونت­‌های سینوسی و علائم سرماخوردگی مانند سوزش گلو، سرفه مداوم مفید باشند؛ اما عسل آویشن با ترکیبات خاصی که دارد این بهبود را تسریع و آسان می­‌نماید. از دیگر ویژگی منحصر به فرد آن تاثیر در بهبود زخم و تاول و حتی درمان آکنه می‌توان اشاره کرد.

بهبود دردهای ناشی از عادت ماهیانه

جوشاندن تکه‌ه­ای زنجبیل تازه و پس از سرد شدن اضافه کردن کمی عسل گیاه آویشن و آبلیمو به آن یک نوشیدنی مشهور در بین بانوان برای کم کردن دردهای قائدگی است. کافئیک اسید موجود در عسل آویشن باعث ایجاد چنین مزیتی در آن می­‌گردد و آن­‌را از سایر عسل‌ها متمایز می­‌کند.

بهبود سرفه موثرترین دارو در میان خواص عسل آویشن

از خواص عسل آویشن می‌توان به نرمی و سازگاری آن با سیستم ایمنی انسان اشاره کرد که ازجمله دلایلی است که باعث تقویت سیستم گوارشی و تنفسی می‌­گردد. ترکیب این عسل با چای و ایجاد اکسپکتورانت ملایم چیزی است که شما را از حالت بلغم و بی‌حالی و غلبه بلغم بر وجودتان رها می­‌کند و به شما حس نشاط و سرحالی می­‌بخشد. با اضافه کردن چند تکه لیموی تازه  این حالت اکسپکتورانتی بیشتر شده و می‌­توان گفت اثر فوق العاده‌­ای در بهبود سرفه­‌های مزمن و طولانی نیز خواهد داشت.

بهبود سرماخوردگی، سوزش و درمان گلو درد

باورهای غلطی که از گذشته مبنی بر خوردن عسل باعث سرماخوردگی می‌شود وجود داشته که دلایل علمی کاملاً این موضوع را نقض کرده و بر مصرف عسل به‌خصوص عسل گیاه آویشن در بهبود انواع سرماخوردگی و عفونت‌های ناشی از آن اشاره می­‌کند.

قرار گرفتن یک لایه محافظ روی گلو به‌وسیله ویسکوزیته و چسبندگی شیرین عسل، خارش و سوزش گلو را بهبود می­‌دهد. جلوگیری از تکثیر باکتری‌ها و عفونت‌های روی گلو به‌وسیله مصرف عسل خام و گرماندیده اتفاق می­فتد به شرطی که حداقل تا یک ساعت بعد از مصرف عسل آویشن غذا و آشامیدنی استفاده نکنید و این عمل را به‌طور متناوب در طول روز انجام دهید.

بهبود التهابات معده و روده

یکی از بارزترین ویژگی­‌های که در رابطه با عسل آویشن مطرح است؛ اثر خارق العاده آن در بهبود التهابات گوارشی به‌خصوص معده و روده است. این نوع عسل با استفاده از مکانیزم نرمی آن و ایجاد حالت نرمی در معده و روده علاوه بر ملین کردن دستگاه گوارش، سوزش و التهابات را برطرف کرده و در بهبود زخم‌های ناشی از التهاب مفید است.

تجمع مقادیر زیادی از تیمول، پینن، کارواکرول، بورنول، لینالول و سیمن در این گیاه باعث هضم سریعتر غذاهای چرب می­‌گردد.

مصرف مداوم آن ترشح شیره‌ی معده را به حالت طبیعی برگردانده و دردهای معده را از بین می‌برد. در خصوص چگونگی مصرف آن بهتر است بصورت ناشتا و به اندازه یک قاشق غذاخوری استفاده شده و حداقل تا یک ساعت بعد از آن خوردن و آشامیدنی صورت نگیرد. هرچند این عمل بطور کامل جایگزین درمان‌های داروئی را نمی­‌گیرد و باید یک رژیم غذایی و نوشیدنی خاص برای بیماری‌­های گوارشی در نظر گرفته شود ولی می‌توان گفت از خواص مهم عسل آویشن قرار دادن آن به عنوان یک درمان مکمل در رژیم غذایی شماست.

 بهبود سیستم ایمنی بدن

گرده‌­هایی که زنبور عسل برای تولید عسل جمع‌­آوری می­‌کند، دارای ویژگی­‌هایی ست که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌­کند و از آن‌جایی که عسل آویشن نیز حاوی گرده گل آویشن است، این خاصیت مهم را دارا می­‌باشد؛ می‌توان گفت که گرده‌­های گیاه آویشن، می‌تواند هم خوب باشد و هم بد. خوب از این جهت که با افزایش قدرت دفاعی بدن و مقابله با باکتری­‌ها و میکروب­‌ها قدرت خارق‌العاده به سیستم ایمنی بدن می­‌دهد و بد از این جهت که ممکن است برخی افراد که دارای سیستم ایمنی بیش‌­فعال هستند و یا به عبارتی اتو ایمن هستند نسبت به آن حساس بوده و مصرف عسل ایجاد آلرژی و حساسیت در بدن این افراد بنماید.

آنتی اکسیدان‌های قوی در عسل گیاه آویشن

در میان عسل‌ها خاصیت آنتی اکسیدانی عسل گیاه آویشن خاص و متمایز است. این ویژگی خاص با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد و مولکول‌های ناپایداری که توسط نور خورشید، دود سیگار، آلودگی‌ هوا، سموم دفع آفات موجود در میوه‌ها و سیفی‌جات و… ایجاد می‌شود پدید می‌­آید.

از جمله خواص عسل آویشن به دلیل منابع زیادی از آنتی‌­اکسیدان پلی فنول و به طور خاص فلانوئید و کارتنوئید است که خطر اکسایش سلول‌ها را کاهش می‌­دهد و در واقع با غلبه بر مولکول­‌های ناپایدار به بهبود بیماری­‌های ناشی از آن مانند: آب مروارید، آسم، سرطان، دیابت، انواع بیماری‌های قلبی و التهابی کمک می­‌کند. رنگ تیره‌­تر این عسل نشان از وجود منابع غنی این آنتی اکسیدان­‌های می‌­باشد.

تقویت سیستم اعصاب و روان

گیاه آویشن دارای مقادیر زیادی کارواکرول است و همان طور که قبلا نیز گفته شد در نتیجه عسل گیاه آویشن نیز دارای این خاصیت خواهد بود. کارواکرول، فعالیت نرون‌ها را افزایش می‌دهد و باعث ایجاد احساس خوب در افراد و در نتیجه باعث تقویت اعصاب، و عاملی برای پیشگیری از افسردگی تلقی می­‌گردد.

فوائد عسل آویشن در دلایل گنجاندن آن در رژیم غذایی روزانه

• سیستم ایمنی بدن را تقویت و بیماری­‌ها را بهبود می‌­بخشد.
• سوخت و ساز بدن را بهبود می‌­بخشد.
• دستگاه گوارش را بهبود و ترشح اسید معده را طبیعی می‌­کند.
• در درمان بیماریهای قلبی و عروقی مفید است.
• سموم بدن را دفع می­‌کند.
• گردش خون راتحریک و  منظم می‌­کند.
• هموگلوبین را افزایش می‌­دهد.
• یک آرامش بخش قوی است.
• یک آنتی‌­اکسیدان طبیعی است.
• ابزاری عالی در مبارزه با سرماخوردگی و بیماری­‌های التهابی است.

 سایر دانستنی‌ها در خصوص عسل و گیاه آویشن

یکی از دانشمندان بزرگ یونانی می‌­گوید که درمانگر سه اسلحه دارد: یک کلمه، یک گیاه، یک چاقو. در حقیقت تمام گیاهان گنجینه‌ه­ای از دارو هستند و اثر درمانی فوق‌­العاده ای دارند و در این میان آویشن به عنوان یک گیاه الهی طبقه بندی شده است. مردم باستان بر این باور بودند که نه تنها سلامتی بلکه زندگی را به انسان می‌بخشد. انواع گیاه آویشن‌ با توجه به نوع آن و منطقه رویش آن متفاوت بوده و عسل تهیه شده از هرکدام نیز متفاوت است؛ ولی عمدتاً خواص داروئی مشابه دارند.

این گیاه در اورال، قزاقستان ، کمربند میانی و شمالی اروپا، ارمنستا ، سیبری رشد می­‌کند. مکان‌­های مورد علاقه‌­ی این گیاه مناطق سنگی و ماسه‌ه­ا، جنگل‌­های کاج حاشیه­‌ای، استپی شنی و صخره‌ای، دامنه­‌های جنوبی، صخره­‌ها، چمنزارهای کویری است. زمین زراعی این نوع گیاه باید از باد سر محافظت شده و در تابش مستقیم آفتاب قرار گیرد، از آنجایی که دانه­ی این گیاهان ریز و نزدیک سطح زمین کاشته می‌شوند یا رشد می‌کنند معمولاً عمقی به اندازه یک الی دو سانتیمتر دارند. اگر در منزل قصد کشت این گیاه را دارید در خاک مناسب با رطوبت بالا کاشته و اولین شاخه­‌های­ آن­‌را در  دو الی چهار هفته مشاهده خواهید کرد.

آویشن گیاه خوبی برای عسل محسوب می­‌شود. برگ‌ها کاربرد گسترده خود را به عنوان ادویه در آشپزی و همچنین در نوشیدنی­‌ها و صنایع کنسرو پیدا کرده­‌اند. این گیاه همچنین در مخلوط ادویه­‌ها قرار دارد. روغن نرم آن در بسیاری از محصولات آرایشی مانند رژ لب، خمیردندان، صابون و خامه استفاده می­‌شود. صنعت داروسازی -بخش دیگری است که در آن از این گیاه معروف استفاده می­‌شود. ساقه‌ها به همراه گل و برگ را می­‌توان به عنوان چای دم کرد.

از خواص عسل آویشن به دلیل دارا بودن مواد معدنی و ویتامین‌­های طبیعی به یک مکمل غذایی برای تقویت سیستم ایمنی بدن می‌توان اشاره کرد. پتاسیم، کلسیم و ویتامین “سی” و “بی”  و  مقدار کمی منیزیم و آهن آن باعث تبدیل شدن آن به یک ماده قوی برای افزایش سطح انرژی و بهبود خستگی و بی‌اشتهایی انسان می‌­گردد.