7 حقیقت جالب از زندگی زنبورها که نمی دانید

همانطور که در مطالب قبل هم بارها اشاره کرده‌ایم تعداد زنبورهای عسل به طور نگران کننده‌ای رو به کاهش است. دکتر زیست شناس معروف، ثور هانسون، در کتاب خود با نام””وز: طبیعت و لزوم زنبورهای عسل” در مورد زندگی زنبورها ، تاریخچه و فواید آن‌ها به طور مفصل صحبت کرده است.

در این متن 7 حقیقت جالب از زندگی زنبورها که دکتر هانسون نیز به آن‌ها علاقه بیشتری داشته است را با هم می‌خوانیم.

1)زنبورهای عسل با دیگر زنبور‌ها فرق دارند

زنبور‌های عسل در عین‌حال که با ظاهری بسیار شبیه با سایر زنبورها اما با آن‌ها فرق دارند. برای اکثر ما پیش آمده است که در حین خوردن سیب‌زمینی یا همبرگر حشره‌ای بسیار شبیه زنبورهای عسل دور بر آن‌ها بپرد، اما این حشرات نوع دیگری از زنبورهای شکارچی و مردارخوار هستند؛ چرا که بارزترین مشخصه زنبورهای عسل نظم در خوراک و رژیم غذایی آن‌هاست.

زنبورهای عسل و بچه‌هایشان تنها از شیره و گرده موجود در گل‌ها تغذیه می‌کنند؛ در واقع زنبورهای عسل فقط گیاه‌خوار هستند و هیچ‌گاه در اطراف همبرگر شما نمی‌پرند، پس تقصیر را گردن آن‌ها نیندازید.

2)زنبور‌ها وعده‌های غذایی ما را می‌سازند

بسیاری از گیاهان و درختان میوه بدون وجود زنبور عسل قادر به گرده‌افشانی نیستند؛ در واقع می‌توان گفت بیش از ۱۵۰ محصول غذایی موجود نیازمند به گرده‌افشانی زنبور‌ هستند یا این گرده‌افشانی در تولید آن‌ها مؤثر می‌باشد.

شاید تصور کنید که انسان‌ها که تنها از گیاهان مصرف نمی‌کنند. درست است اما این دنیا اکثر خوراک ما تنها گوشت و محصولاتی که با باد گرده‌افشانی شده‌اند هستند و اگر تنها گوشت باقی بماند رژیم غذایی ما بسیار ملال‌آور خواهد شد و احتمالاً عاری از بسیاری مواد غذایی مفید خواهد بود.

پس از این‌رو می‌توان گفت شاید زنبورها در آشپزخانه ما نیستند و برای ما آشپزی نمی‌کنند اما تقریبا در اکثر غذاهای که می‌خوریم نقش دارند. تاثیر گرده افشانی زنبورها نه فقط در گیاهان و میوه‌ها مشهود است؛ بلکه در بسیاری از ادویه‌ها، چاشنی‌ها، شیرین‌کننده‌ها، روغن‌ها، رنگ‌ها و غلیظ‌کننده‌ها و بسیاری دیگر بی تاثیر نیستند.

3)جالب‌ترین نکته در زندگی زنبورها جمع‌آوردی گرده گیاهان است

شاید یکی از جالب‌ترین نکات در زندگی زنبورها شیوه جمع‌آوری گرده آن‌هاست، چراکه بعضی از گیاهان مانند گوجه‌فرنگی یا علف‌جارو، گرده‌های خود را در محفظه‌های بسته‌ای نگهداری می‌کنند که تنها سوراخ کوچکی در انتهای آن قرار دارد. زمانی‌که زنبور‌های عسل به این گیاهان نزدیک می‌شوند، ماهیچه‌های بال‌هایشان را دقیقاً با ارتعاش مناسب به نوسان در می‌آورند و با این‌کار باعث می‌شوند که محفظه در مقابل این ارتعاش واکنش نشان دهد و گرده‌های خود را به روی بدن پر‌موی زنبور‌ها بپاشد.

4)آب و هوای مورد علاقه زنبورها

زنبورها هوای داغ را دوست دارند  و برای همین است که بیشترین تعداد گونه‌های زنبور‌های مختلف در صحرا‌ها و دشت‌های خشک مثل جنوب غربی امریکا و شرق مدیترانه و بخش‌هایی از جنوب آفریقا زندگی می‌کنند. با وجود آن‌که میزان گل‌دهی در مناطق گرمسیری یا آب‌ و‌ هوای داغ بسیار کوتاه است و در این مناطق دوره گل‌دهی گیاهان کوتاه است، اما آب‌ و هوای گرم و خشک امکانات بسیاری برای لانه‌سازی برای زنبور‌ها فراهم می‌کند.

همچنین هوای گرم از بروز عفونت‌های قارچی و سایر مشکلات موجود در مناطق مرطوب جلوگیری می‌کند.

5) آیا می‌دانستید که زنبور‌‌های عسل پنج چشم دارند؟

اگر از فاصله خیلی نزدیک به سر زنبورعسل نگاه کنید، سه برآمدگی درخشان خواهید دید که چشم‌های زنبور روی آن‌ها قرار گرفته است، این برآمدگی‌ها شبیه تیله‌های شیشه‌ای هستند؛ که شاید کارشان دیدن تصویری واضح از اطراف نباشد، اما این برآمدگی‌های چشم‌مانند می‌توانند شدت نور، شکل، فرم و پراکندگی آن را دنبال کنند؛ این چشم‌ها به ردیابی زنبور‌های عسل به‌خصوص در هنگام تاریکی هوا کمک می‌کند.

6)زنبور‌ها رنگ فرا‌بنفش را می‌بینند.

دامنه رنگ‌های که زنبور‌ها می‌بینند در محدوده رنگ‌های زرد‌ و نارنجی و سایه‌روشن‌های این دو رنگ است، شاید به همین خاطر هم باشد که به گیاه‌های با این رنگ‌ها علاقه زیادی داشته و بیشتر به سمت آن‌ها جذب می‌شوند. زنبورها رنگ قرمز را نمی‌بینند اما می‌توانند گل‌های قرمز را هم از روی شکل و بوی آن‌ها تشخیص دهند.

اما نکته جالب زندگی زنبورها به غیر از طیف رنگی که آن‌ها قادر به دیدنش هستند چیز دیگریست؛ چرا که آن‌ها توانایی دیدن امواج فرابنفش را نیز دارند. این موضوع برای زنبورها شبیه تفاوت گیاهان با حروف الفبایی است که برروی گلبرگ‌ها آن‌ها نوشته شده است.

زمانی که ما گل‌های قاصدک را تنها گل‌های زرد‌رنگ می‌بینیم، برای زنبور کاملاً جهانی دیگر است که مرکز آن رنگی تند و درخشان دارد؛ جهانی که رنگدانه‌های زرد با امواج فرا‌بنفش ترکیب شده‌اند تا طیف رنگی تازه‌ای بسازند که ما این جهان رنگی را “بنفش زنبوری” می‌نامیم.

این ترکیب  رنگ و بسیاری از طیف‌های رنگی دیگر گل‌ها که درواقع  بیش از یک‌چهارم گیاهان گلدار امروز ما را در حوزه تحقیق و بررسی به خود اختصاص داده‌اند، با جهان‌های رنگی متفاوت وجود دارد.

7) تعداد بیشتری از زنبور‌های عسل، دیگر عسل تولید نمی‌کنند

بیشتر زنبورها از میان بیش از 20 هزار گونه در جهان، موجوداتی تک‌زی هستند که لانه‌های خود را با مخلوط چسبناکی از گرده گل‌ها و شهد تولید و درست کرده که به اصطلاح به آن ” نان زنبور عسل” می‌گویند. در این میان زنبورهای عسل با هزاران زنبور کارگر در کندو خود مشغول تولید شیره شیرین معروف خود یعنی عسل از شهد گل‌ها هستند.

در انتها می‌توان گفت زندگی زنبورها بسیار شگفت‌انگیزتر از آن است که ما انسان‌ها تا به امروز شاید کمتر به آن توجه کرده‌ایم. بخاطر اهمیت انکار ناپذیر این حشره مهم بهتر است بیش از پیش در تلاش برای حفظ بقای آن باشیم.