ژل رویال طبیعی ماده ای شگفت انگیز برای سلامتی
ژل رویال طبیعی این ماده شگفت انگیز ترشح شیری رنگی است که توسط زنبورهای عسل کارگر (Apis mellifera) تهیه می شود. سرشار از کربوهیدرات، پروتئین، اسیدهای آمینه، اسیدهای چرب، ویتامین ها و مواد معدنی است. نام ژل رویال طبیعی شگفت انگیز به این دلیل است که از آن به عنوان غذای ملکه زنبور عسل استفاده می شود. ترکیب آن بسته به جغرافیا و آب و هوا متفاوت است.
این ژل محصولی است که از کندو زنبورعسل بدست می آید اما تفاوت بسیاری با عسل دارد . ژل رویال در واقع غذایی است که زنبور کارگر برای زنبور ملکه و لاروها تهیه می کند و تقریبا کمیاب می باشد. نام های دیگر ژل رویال، ژل سلطنتی، شاه انگبین، رویال ژل و ژل زنبور عسل نیز گفته میشود. در کنار عسل و گرده گل از مهمترین فرآوردههای زنبور عسل به شمار میرود.
هدف از تولید ژل رویال :
ژل رویال طبیعی یا شاه انگبین توسط زنبورهای کارگر پرستار تولید میشود. این زنبورها در روز ششم زندگی اقدام به ترشح این ماده میکنند و در شاخونهایی که در کندو وجود دارد ذخیره میشود. اما این ترشحات در روز دوازدهم عمر زنبور قطع می شود و لاروهای پرستار این وظیفه را به نسل دیگری از زنبورها که سن آنها کمتر است میسپارند. زنبور عسل ژل رویال را برای دو هدف تولید میکند. ابتدا رویال ژل مادهی غذایی اصلی برای پرورش لاروها (نوزدان زنبور) است در ۳ روز ابتدایی است و دوم اینکه غذای ملکه زنبور تا آخر عمر همین ژل رویال طبیعی است.
لاروهایی که ۳ روز اول عمر خود از ژل رویال طبیعی یا همان شاه انگبین تغذیه کنند به زنبور کارگر تبدیل میشوند و بعد از آن مخلوطی از عسل و گرده گل تغذیه میگیرد، و لاروهایی که ۵ روز از آن تغذیه کنند به زنبور ملکه تبدیل میشوند. فاصله این 2 روز باعث می شود که ملکه از نظر جثه ۴۳ درصد بزرگتر و از نظر وزنی ۶۰ درصد سنگینتر بقیه زنبور ها باشد. ملکه در فصل تخمریزی ( بهار) در طول روز بیش از ۲۰۰۰ تخم میگذارد اما به خاطر تغذیه با ژل رویال عمر بیشتری نسبت به زنبور کارگر دارد. طول مدت زندگی ملکه بیش از پنجاه و دو برابر طول زندگی زنبورهای کارگر است زنبور کارگر حدودا ۶۰ روز زندگی می کند، اما ملکه میتواند تا ۷ سال هم زنده بماند.
تاریخچه استفاده از رویال ژل طبیعی توسط انسان:
براساس یادداشت های تاریخی اولین مورد استفاده از ژل رویال طبیعی توسط انسان مربوط به یونان باستان است. یونانیان اعتقاد داشتند که “آمبروزیا”، شهدی که به خدایان جاودانگی می بخشد، از ژل رویال ساخته شده است. بنابر گفته مورخان یونانیان لانه زنبوری ها را با عسل، لارو، بره موم، گرده و ژل رویال خرد کرده و می خورده اند. در آن زمان اولین کسی که تأثیر رویال ژل یا ژل زنبور عسل را در جامعه زنبوری کشف کرد ارسطو بود. اما در مصر باستان، از ژل رویال مانند لوازم آرایشی استفاده می شد، که یکی از رازهای زیبایی کلئوپاترا که محبوبیت شخصی او را به اوج خود رسانید، فراعنه ژل رویال را به عنوان ماده ایی که نمادی از قدرت و عظمت است میخوردند.
در آسیا، مخصوصاً در چین باستان، از شاه انگبین در طب سنتی استفاده می شده است، که به طور انحصاری در باغ های حاکمان چین تولید می شد. ژل رویال طبیعی با طول عمر و نیروی جنسی، حتی در سنین پیری، از سلسله های باستانی چین در ارتباط بوده است. اما در اروپا یک حشره شناس هلندی، اولین کسی بود که متوجه شد “رئیس کندوی عسل” یک ملکه است و نه پادشاه.
در سال 1852 میلادی کشیش لانگستروت، معروف به پدر زنبورداری آمریکایی، اولین کسی بود که ژل رویال را تجزیه و تحلیل کرد. او حتی پیشنهاد کرد از ژل رویال را به عنوان یک محصول تجاری بهره برداری شود. استفاده از این ماده به عنوان یک محصول عملکردی و تقویت کننده سلامتی از اوایل دهه 60 و با توسعه “داروی درمانی” مورد بررسی قرار گرفت. از آن پس، خصوصیات و خواص آن کشف شد و این ماده به طور گسترده ای در درمان برای انسان مورد استفاده قرار می گیرد.
بهترین زمان تولید ژل رویال طبیعی :
زنبور عسل برای تولید رویال ژل به منبع غنی از گرده گل نیاز دارد تا بتواند ژل رویال طبیعی با کیفیت تولید کند، و از آنجایی که بهترین فصل تولید گرده گل بهار است در نتیجه بهترین زمان برای تولید رویال فصل بهار است. چون بیشترین گرده افشانی گل ها و بیشترین حجم گرده در فصل بهار است و این امر باعث میشود که بهترین و بیشترین ژل رویال در این فصل باشد. هر چه از فصل بهار بگذرد و میزان تولید گرده گل کاهش پیدا کند شهد جای گرده را میگیرد و میزان ژل دهی زنبورعسل کاهش پیدا میکند.
ژل رویال طبیعی به دو شیوه برداشت می شود:
- اولین و قدیمی ترین روش برداشت ژل رویال به صورت طبیعی انسان هیچ گونه دخالتی در آن نداشته و زمانی که ملکه کندو به صورت طبیعی شروع به تولید لارو میکند، زنبور های کارگر شاخونهای بسیار زیادی برای قرار گرفتن لاورها تازه متولد درون کندو می سازند. پس از گذشت 3 روز و قرار گرفتن لاورها در شاخون ها، آن ها را پر از ژل رویال می کنند. ممکن است در طول این فرایند ملکه کندو بمیرد یا از بین بروند، تعداد بسیار زیادی شاخون ها مخصوص ملکه جدید تولید میشود به همین دلیل تولید ژل رویال ادامه همچنان ادامه دارد.
- بسیاری از زنبوردارها به روش دوم یعنی مصنوعی موفق به تولید رویال ژل شده اند و برخی از این زنبوردارها به صورت تخصصی ژل رویال طبیعی تولید می کنند. در این روش ، کندودار با افزودن لاروهایی که به سختی و مشقت زیاد از تخم بیرون آمدهاند و پیوندشان با فنجانهای ویژه ملکه مومی از طریق کلونی زنبورهای عسل کارگر که ملکه ندارند، ژل رویال را به خوبی تولید میکند.
زنبورها تمایل بسیار زیادی دارند تا یک ملکه جدید را پرورش دهند، به همین دلیل با سرعت بسیار زیادی شروع به تغذیه لاروها و خوردن آنها با رویال ژل میکنند. لاروها درون رویال ژل شناور هستند. بعد از 72 ساعت فنجانهای که به شیوه مصنوعی به کندو اضافه شده است را برداشت می کنند ، لاروها باید با دقت بسیار زیادی از داخل شاخون ها بیرون آورده شود، به این روش ژل رویال طبیعی را به صورت مصنوعی تولید میکنند. نکته ایی که مهم و مورد توجه است، اینکه برای استخراج 1 کیلوگرم از ژل رویال میبایست حداقل 2000 فنجان ملکه را خالی کنید
مراحل تولید ژل رویال به روش مصنوعی:
- ابتدا تولید شاخون های مصنوعی که میلههایی سلولی هستند ساخته می شوند. میلهها فنجانهای ساخته شده از موم زنبور عسل را با قالب مخصوص نگه میدارند. هر فنجان با یک قطره ژل رویال طبیعی از یک استکتومتر پر میشود. ژله با آب مقطر رقیق شده و بدین ترتیب نوار سلولی را برای پیوند لارو آماده میکنند در واقع تولید میله های سلولی با کیفیت اهمیت زیادی دارد و باید با دقت زیاد انجام شود زیرا تأثیر مستقیم در کیفیت رویال ژل طبیعی تولید شده.
- در مرحله دوم یک شانه که حاوی لاروهای جوان است را با تشخیص درست از کلونی زنبور عسل با دقت بسیار زیادی خارج می کنند و سپس زنبورها را از آنها با دقت زیاد با ابزار پیوند جدا می کنند. برای راحتی جدا کردن لاروها از داخل ژل رویال از لامپ های مخصوص برای روشن کردن شانه استفاده می کنند، تا لاروها را خیلی با دقت بیشتری در سلولهایشان ببینید و خارج کنند. لارو در انتهای سلول قرار دارد و به شکل هلال ماه است.با احتیاط از پشت، آن را گرفته و به یک قطره ژل رویال سپس داخل فنجان های مخصوص ملکه قرار می دهند، این کار باید با دقت بسیار زیادی انجام شود تا لاروها با فنجان های ملکه پیوند اساسی پیدا کنند اگر لاروها با فنجان ملکه پیوند اساس نداشته باشد، به هیچ عنوان ژل رویال بدست نمی آید یا ژل رویال باکیفیت تولید نمی شود.
- در مرحله این بعد از اطمینان پیوند لاروها در کلیه فنجانهای روی میله سلولی، میله جهت گذاشتن در کلونی زنبور عسل آماده میشود. کلونی باید از قبل برای تولید ژل رویال آماده شود. ژل رویال تنها درکلونی هایی که زنبورهای پرستار جوان با بنیه خوبی دارند و قوی هستند تولید می شود. به همین دلیل باید در انتخاب زنبورها دقت زیادی انجام شود چون تآثیر مستقیمی بر افزایش سرعت، بهبود کیفیت و غلظت ژل رویال طبیعی دارد. در اتاق مولدین که سلول با ملکه قرار دارد، دو شانه از نوزادان بدون کلاهک را انتخاب کرده و به وسط اتاقک غذا انتقال داده می شود. در این مرحله باید مراقب باشید که نباید ملکه همراه با نوزادان به اتاق غذا منتقل شود. سپس باید با جداکننده ملکه اتاق مولدین را از اتاقک غذا در کندو جدا کرد و باید تقریباً به طور کامل با تخته سخت پوشیده شود تا زنبورها چند سانتی متر از آن فاصله داشته باشند. این کار باعث می شود تا زنبورهای اتاق غذا فکر کنند که بدون ملکه هستند و به سرعت شروع به تغذیه لاروهای اضافی در فنجان با شاه انگبین کنند.
- پس از پیوند کامل لاروها با فنجان ها دقیقاً 72 ساعت بعد از قرار دادن نوار سلولی کلونیای مورد نظر، بایستی میله برداشته شود، چون در این زمان بیشترین ژل رویال طبیعی داخل فنجان ها تولید شده است. قاب را با میله سلولی خارج کنید، نوار سلولی را با دقت بسیار زیادی جدا کنید و زنبورها برس کشیده می شوند.
- در مرحله پنجم زنبورها را باید از دیواره فنجانها بلند کنید و آنها را با رویالی ژل که بدست آمده است پر کنید. دیواره فنجانها باید با چاقوی بسیار تیز بریده شود تا استخراج ژل رویال و حذف لارو راحتتر باشد.باید تمامی زنبور ها کاملاً از دیواره فنجان ها جدا شوند، تا فرآیند بریدن دیواره ها را آغاز گردد. زیرا احتمال افتادن زنبور به درون ژل وجود دارد و فرآیند تولید ژل را کمی دشوار می کند. پس باید تمامی زنبور ها و ناخالصی ها را در دیواره فنجان جدا کرده و سپس اقدام به بریدن بدنه آن کرد. با این روش، ژل رویال خالص تر و با کیفیت تری را برداشت خواهد شد.
- پس از پاکسازی شاخون ها باید لارو ملکه از فنجانهای مخصوص خارج شود تا فقط ژل رویال طبیعی تولید شده در فنجانهایی که قرار داده شده باقی بماند. مهم ترین و اصلی ترین مرحله استخراج ژل رویال حذف لارو ها است و باید با دقت زیادی انجام شود.
- آخرین مرحله استخراج ژل رویال است که باید با قاشق چوبی و متوسط که مخصوص این کار باشد از شاخون ها با دقت کافی بیرون آورده و در ظرف شیشهای مخصوص نگهداری شود. شیشه حاوی ژل رویال باید درون یخچال با درجه مناسب نگهداری شود.
کندودارها برای تولید ژل رویال طبیعی به تجهیزاتی نیاز دارند از قبیل :
قاب پیوند:
از این قاب برای نصب سلول نواری استفاده میشود.
سلول ملکه:
این سلول برای تولید ژل مورد نیاز است.
سوزن پیوند ملکه:
از این سوزن برای انتقال لارو زنبور مورد نیاز است.
چرخانک:
برای تمیز کردن درون سلول نواری از چرخانک استفاده میشود.
قاشق مخصوص برداشت ژل:
برای برداشتن ژل رویال از داخل سلولها به این قاشق نیاز خواهید داشت.
جداکننده ملکه:
از این شبکه برای جدا کردن زنبورها و ملکه استفاده میشود.
ایزولاتور ملکه تک قابی:
برای حبس ملکه زنبور به کار میرود.
قفس شاخون:
برای محافظت از ملکه تازه متولد شده قابل استفاده است.
ماژیک مخصوص:
برای علامت گذاشتن روی ملکه کاربرد دارد.
دستگاه ملکه گیر:
مواد تشکیل دهنده ژل رویال طبیعی :
منبع تولید ژل رویال شهد یا عسل نیست. در واقع زنبوران کارگر جوان با مصرف شهد گیاهان یا عسل، ژل تولید نمیکنند بلکه گرده گل عامل اصلی تولید ژل رویال است و زنبور با مصرف گرده گل و فعل و انفعالاتی که روی آن انجام میدهد ژل رویال تولید میکند. شاه انگبین یک ترشح پروتئینی است که از غدد هیپوفارِنکس و فک پایینی زنبور عسل کارگر خارج میشود این ماده حاوی پروتئین های بسیار مفیدی است که می تواند باعث درمان برخی از بیماری ها گردد. شکل این ماده ژلاتینی است و رنگ آن سفید مایل به زرد کمرنگ می باشد. بوی تند و شدیدی دارد و طعم آن تقریبا ترش و تند است.
پنجاه درصد وزن خشک ژل رویال را پروتئین تشکیل داده. گزارش شده که ۹ تا از پروتئینهای اصلی ۸۰ الی ۹۰ درصد کل پروتئینها را تشکیل میدهند. دیگر پروتئینها مانند آلفا گلوکوزیداز، گلوکز اکسیداز و آلفا آمیلاز نیز شناسایی شدهاند.
ژل رویال داری خواص بینظیری چه از نظر درمانی و چه از نظر تقویتی و زیبایی است.
آیا امکان تشخیص ژل رویال با کیفیت پایین وجود دارد:
رنگ ژل رویال معمولاً بین سفید تا لیمویی است. بنابراین هرچه رنگ آن رو به تیرگی باشد، نشان می دهد که از زمان تولید ژل رویال مدت طولانی می گذرد، و باید بویی ترش و سوزنده و طعمی ترش همراه با شیرینی داشته باشد. از لحاظ ظاهریل رویال در حالت طبیعی ساختاری شبیه ژل و چسنبده دارد. اگر درون فریزر قرار بگیرد ، به حالت منجمد در می آید و یخ می زند.
دوز مصرفی برای ژل رویال طبیعی :
میزان استفاده از ژل رویال به عوامل مختلفی از جمله سن، سلامتی بستگی دارد. اما مطالب علمی کافی برای تعیین مناسب میزان استفاده از آن وجود ندارد. و باید در نظر داشت که محصولات طبیعی همیشه بی خطر نیستند و باید مقدار مصرف آن توجه شود. مصرف این ماده برای کودکان بزرگتر از یک سال 1 گرم قبل از صبحانه در نظر گرفته شده اما برای بزرگسالان از 1 تا 3 گرم در هر وعده غذایی، اما باید قبل از غذا استفاده شود. چون ژل رویال توسط زنبورهای کارگر تولید می شود ممکن است حاوی مقداری زهر زنبور عسل نیز باشد و باعث شود دهان را بی حس کند. پیشنهاد می کنیم کسانی که به زهر زنبور عسل حساسیت دارند از مصرف آن خودداری کنند.
این ماده در فروشگاهها و داروخانه ها هم به صورت پودر و هم به صورت کپسول به فروش می رسد. اگر ژل رویال خشک نشده خریداری می کنید سعی کنید آن را فریز شده خریداری کنید. چون ژل رویال منجمد شده کیفیت آن بهتر حفظ می شود. ژل رویال به صورت ترکیبی نیز در بازار به فروش می رسد این نوع آن حاوی مقداری عسل و مواد طعم دهنده است. خواص این ماده با روزانه 1 تا 3 گرم نیز می تواند نیاز بدن را تامین کند. و لازم نیست در مصرف آن زیاده روی کنید.
ژل رویال طبیعی اغلب توسط بزرگسالان در دوزهای 1000 میلی گرمی خوراکی روزانه تا 6 ماه استفاده می شود. همچنین در انواع مختلف محصولات از جمله ژل رویال تازه، کرم های واژینال، محلول های واژینال و پمادها روی پوست استفاده می شود. با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی صحبت کنید تا بدانید چه نوع محصول و دوز ممکن است برای یک بیماری خاص بهترین باشد.
خطرات و عوارض جانبی:
اگرچه احتمالاً برای اکثر افراد بی خطر است، اما ژل رویال بدون خطر نیست.
از آنجایی که این یک محصول زنبور عسل است، افرادی که به نیش زنبور، گرده گل یا سایر آلرژن های محیطی آلرژی دارند باید احتیاط کنند.
برخی از آلایندههای محیطی مانند آفتکشها نیز در ژل رویال یافت شدهاند و میتوانند منجر به واکنشهای آلرژیک شوند.
در حالی که استفاده از ژل رویال برای اکثر افراد بی خطر است، گاهی اوقات عوارض جانبی جدی گزارش شده است.
اینها عبارتند از :
آسم
آنافیلاکسی
درماتیت
برخی از این واکنش های شدید حتی می تواند کشنده باشد.
تداخلات دارویی بالقوه:
ژل رویال طبیعی ممکن است با داروها تداخل داشته باشد و باعث شود آنها در درمان بیماری های مختلف کارایی کمتری داشته باشند. داروهایی که باید از مخلوط کردن آنها با ژل رویال اجتناب کنید عبارتند از:
رقیق کننده های خون:
مصرف ژل رویال با داروهای رقیق کننده خون مانند کومادین (وارفارین) می تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
هورمون درمانی:
ژل رویال طبیعی می تواند سطح استروژن و DHEA-S را افزایش دهد، هورمونی که به ساخت تستوسترون و استروژن کمک می کند. این می تواند اثربخشی درمان های هورمونی مختلف را که برای کاهش سطح استروژن یا تستوسترون کار می کنند، تغییر دهد.
داروهای دیابت:
ژل رویال ممکن است اثربخشی داروهای دیابت را افزایش دهد و به کاهش قند خون کمک کند، اما ممکن است قند خون را بیش از حد کاهش دهد که منجر به هیپوگلیسمی شود.