آیا تا به حال به این موضوع فکر کردهاید که چرا عسل در رنگهای مختلفی وجود دارد؟ شاید هنگام خرید عسل متوجه رنگهای مختلف عسل (از قهوهای روشن گرفته تا کهربایی تیره) شده باشید؛ اما چه عاملی باعث چنین تفاوتی در رنگهای مختلف عسل میشود و بهترین رنگ عسل کدام است؟ با ما همراه باشید تا به پاسخ این سوالها دست پیدا کنید.
علت وجود رنگ های مختلف عسل
عسل از شهد گلها بدست میآید. زنبورهای عسل شهد انواع گلها را جمعآوری کرده و به کندو میآورند تا عسل درست کنند. درواقع تنوع این گلها هستند که باعث ایجاد عسل با انواع مختلف رنگها میشوند. بسته به نوع شهد گلها، زنبورهای عسل میتوانند عسل بی رنگ یا عسل کاملا تیره تهیه کنند. عنوان مثال، عسل به وجود آمده از شهد گندم سیاه به رنگ تیره میباشد؛ در حالی که عسل حاصل از شکوفه نارنج کم رنگ بوده و طعم شیرینتری دارد. علاوه بر نوع گیاهان، آب و هوای منطقهای که زنبورهای عسل گرده و شهد جمعآوری میکنند نیز بر روی طعم و رنگ عسل تاثیرگذار میباشد.
طبق گزارش شورای عالی استاندارد عسل، بیش از 300 نوع عسل تنها در ایالات متحده وجود دارد. هر نوع عسل از یک منبع گل متفاوت تهیه میشود. بسیاری از گلهای مختلف موجود در طبیعت باعث تغییر رنگ و طعم عسل میشوند. بعضی از عسلها تنها در مناطق خاصی قابل تولید هستند که گل و گیاه مورد نظر در آن مناطق موجود باشند.
بهترین رنگ عسل
این مسئله برای بسیاری از افراد از اهمیت زیادی برخوردار است. بطور کلی میتوان گفت عسل روشن طعم ملایمتری دارد؛ در مقابل طعم و مزه عسل تیره غلیظ و غنیتر میباشد. در واقع نمیتوان به طور حتم گفت که کدام رنگ عسل بهتر است و ارزش غذائی بیشتری دارد. با توجه به اینکه عسل تیره طعم شدیدتری دارد، نمیتوان گفت که عسل تیره بهترین رنگ عسل است و بر عسلهای روشن برتری دارد.عسل کهربایی دارای رنگی مابین عسل تیره و روشن است که که میتواند از گلهایی مثل گل گندم زرد، مریم گلی، یا گون بدست آید.
سلیقه افراد در انتخاب رنگ تیره یا روشن عسل نیز از محلی به محل دیگر متفاوت است، برای نمونه عموما به محل زندگی آنها بستگی دارد، مثلا مردم آمریکا عسل کمرنگتر و شفافتر را ترجیح میدهند، درحالی که اروپاییها بیشتر به عسل تیره رنگ تمایل دارند.
تفاوت عسل تیره و روشن
علاوه بر تفاوت در طعم و مزه، عسلهای تیره و روشن در میزان آنتی اکسیدانهای موجود نیز متفاوت هستند. به طور معمول، آنتی اکسیدانهای موجود در عسل تیره بیشتر از عسل روشن میباشند.
عسل تیره علاوه بر اینکه، طعم غنیتر و غلیظتری دارد، شامل مواد مغذی مانند ویتامینها، مواد معدنی و آنتی اکسیدانهای بیشتری هم میباشد. برای نمونه، دانشمندان دانشگاه ایلینوی (Illinois)، عسل شهد مریم گلی ایالت کالیفرنیا را با گندم سیاه ایالت ایلینوی مقایسه کردند و متوجه شدند گندم سیاه بیست برابر بیشتر از مریم گلی آنتی اکسیدان دارد.
البته این نکته نیز حائز اهمیت است که، رنگ عسل با گذشت زمان و با در معرض حرارت قرار گرفتن نیز عوض میشود. عسلی که در دمای بالاتر نگهداری شود، به تدریج تیرهتر میشود.
تاثیر شیوهی نگهداری عسل بر رنگ آن
علاوه بر مواردی که در بالا به آنها اشاره شد، طرز نگهداری عسل نیز میتواند بر روی رنگ آن تاثیرگذار باشد.
- رنگ عسل به مرور زمان تیره میشود، به همین دلیل عسلی که تازه برداشت میشود نسبت به مشابه آن در سال گذشته کمی روشنتر است.
- اگر عسل در مکان گرمی نگهداری شود نیز رنگ آن تیره میشود.
- شکرک زدن عسل نیز از جمله دیگر مواردی میباشد ک باعث تغییر رنگ عسل میشود. در این حالت معمولا رنگ عسل سفید میشود.
عسل خوب چه رنگی است؟
با توجه به اینکه رنگهای مختلف عسل در بازار وجود دارند، آشنایی با انواع مختلف رنگ عسل میتواند نقش بسیار مهمی در تصمیم گیری در خصوص خرید عسل مناسب ایفا کند.
همانطور که اشاره شد، عوامل مختلفی میتوانند بر روی رنگ عسل تاثیرگذار باشند که مهمترین آنها نیز نوع گیاهانی است که زنبورهای عسل از شهد آنها تغذیه میکنند. اکنون این سوال برایتان ایجاد میشود که کدام عسل از کیفیت بالاتری برخوردار است؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که نمیتوان با قاطعیت به یک رنگ مشخص عسل اشاره کرده و آن را بهترین انتخاب دانست؛ اما بر اساس تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته است، برخی از محققان بر این باورند که عسلهای تیره انتخابهای بهتری نسبت به عسلهای روشن هستند. دلیل این باور این است که تحقیقات ثابت کرده است، هر چقدر رنگ عسل تیرهتر باشد، آن عسل دارای خواص بیشتری بوده و البته طعم قویتری نیز دارد.
البته باید توجه کرد که رنگ عسل نمیتواند، تنها معیار تعیین کننده برای خرید عسل مناسب باشد. در واقع شما نیاز دارید تا با انواع مختلف عسل و ویژگیهای هر یک از آنها آشنایی لازم را پیدا کنید تا در نهایت بتوانید عسل مناسب و مورد علاقه خود را انتخاب نمایید.
عسل های تک و چند گیاه
عسلهای تک گیاه به دلیل تشکیل شدن از یک ترکیب یک نوع گل، رنگ روشنتری دارند. در مقابل عسلهای چند گیاه که از ترکیب چند گل و شهد گیاهان ساخته میشوند، به دلیل تداخل رنگها تیرهتر و غنیتر هستند.
عسلهای تک گیاه در آمریکا محبوبتر هستند و بیشتر مردم آمریکا ترجیح میدهند، عسل روشنتر و شفافتری خریداری کنند.
درجه بندی رنگ عسل
بعضی از کشورها از رنگ عسل به صورت معیار در سیستم رده بندی رسمی استفاده میکنند. از جمله این معیارها که توسط وزارت کشاورزی آمریکا استفاده شده است، دو معیار pfund و تراکم چشمی است.
درجهبندی کننده رنگ Pfund یک قلم شیشهای کهربایی با شیب رنگی از روشن به تیره میباشد. در واقع شاخص رنگی؛ با قرار دادن عسل در این ظرف سهگوش و مقایسه آن با مقیاس مرجع، تعیین میشود. انتهای این شیشه جایی است که مقیاس رنگی عسل اندازه گیری میشود. در نتیجه چنین اندازهگیری، میتوان شاخص رنگی را به صورت طولی از ۰ تا ۱۴۰ میلی متر، به دست آورد.
یک راه دیگر برای اندازهگیری رنگ عسل استفاده از مقایسه کننده بصری Lovibond است. در این اندازهگیری، پرتویی از نور از میان عسل عبور میکند و رنگ آن با استاندارد مقایسه میشود.
این روزها خرید عسل با کیفیت قطعا یکی از مهمترین دغدغههای افراد در سراسر دنیا میباشد. درست است که رنگ عسل معیار اصلی در تشخیص عسل طبیعی نمیباشد؛ اما با شناخت پیدا کردن نسبت به انواع رنگ عسل میتوان انتخاب بهتری هنگام خرید عسل داشت.