عسل گون در کنار عسل سدر، در میان انواع عسل از محبوبترین عسلها در میان مردم ایران میباشد. در تولید عسل گون زنبورها شهد گیاه گون را برای تولید عسل انتخاب میکنند. این انتخاب به دلیل این است که پوشش گیاهی اطراف کندوی عسل غالبا از نوع گیاه گون است. برای شناخت خواص عسل گون بهتر از هر چیزی باید با خواص گیاه گون آشنا شد چرا که عسل آن نیز دارایی همان خواص میباشد.
گون چیست؟
گون نوعی گیاه دارویی است که ریشه آن برای درست کردن دارو مورد استفاده قرار میگیرد.؛ این گیاه چندساله که ارتفاع آن تا 75 سانتیمتر میرسد و از خانواده leguminoseae که تولید مثل آن از طریق بذر صورت میگیرد. ساقههای رشد یافته آن به رنگ بنفش تیره است، برگهای آن مرکب از برگچههایی است که به صورت متقابل به تعداد 11 تا 30جفت در محور هر برگ قرار گرفتهاند. گلهای آن معمولا به رنگ ارغوانی؛ گاهی آبی یا سفید بوده و نزدیک به انتهای شاخهای گلدهنده قرار دارد.
گون از خانواده لوبیاست با این گونههای زیادی از گون وجود دارند. گفته میشود این گیاه دارویی فواید زیادی برای بسیاری از بیماریهای از جمله بیماریهای قلبی دارد و خواص عسل گون نیز به دلیل خواص بیشمار آن میباشد.
مزایا و عوارض گیاه گون
شواهد کافی برای تأثیر گیاه گون برروی بیماریهای مختلف وجود ندارد. گون برای سرماخوردگی، عفونتهای تنفسی فوقانی، آلرژیها، فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی، عضلانی مزمنی است که درد منتشر، نقاط حساس، خستگی و اختلال خواب مشخص میشود). کمخونی، ایدزHIV/AIDS، برای تقویت و تنظیم سیستم ایمنی بدن استفاده میشود. برای سندرم خستگی مزمن (CFS)، بیماریهای کلیوی، دیابت و فشار خون بالا مورد استفاده قرار میگیرد.
برخی از مردم از گون بهعنوان تقویت کنده عمومی برای محافظت از کبد، مبارزه با باکتریها و ویروسها استفاده میکنند. گون معمولاً در ترکیب با دیگر گیاهان دارویی استفاده میشود. برای مثال آن را همراه با برگ نو درخشان (Ligustrum lucidum)، برای درمان سرطان سینه، سرطان گردن و ریه بکار میروند. برخی اوقات آن را به پوست میزنند تا جریان خون را در آن ناحیه افزایش دهند و خوب شدن زخم را سرعت ببخشند.
عوارض جانبی گیاه گون
مصرف بیش از حد گیاه گون باعث آسیب رساندن به سیستم ایمنی بدن میشود. زنان باردار به هیچ عنوان نباید از گون استفاده کنند. افرادی که دارای بیماری لوپوس و یا سایر بیماری خود ایمنی هستند نباید از گون استفاده کنند. توجه داشته باشید که همیشه قبل از مصرف با پزشک خود مشورت نمایید.
نکته مهم این است که خواص عسل گون مانند گیاه گون است اما عسل گون هیچ کدام از عوارض بالا را ندارد؛ زیرا توسط زنبور عسل فقط شهد آن برداشت شده است و طی تحولاتی که در بدن زنبور عسل به وجود میآید، عوارضی که مصرف گیاه خالص میتواند داشته باشد را عسل گون نخواهد داشت.
تشخیص عسل گون اصل
موثرترین و مطمئنترین راه تشخیص طبیعی بدن عسل، برررسی آن در آزمایشگاه است. دربار تشخیص عسلهای طبیعی، نظریهها و آزمایشهای بسیاری وجود دارد که بعضی درست و بعضی نامعتبر و نادرست است. اندازهگیری میزان این مواد در عسل طبیعی کار هر کسی نیست. هم چنین وجود مواد ناخالصی در عسل، برای هر انسانی بدون استفاده از دستگاههای پیشرفته امکانپذیر نمیباشد. پس بهتر است کار را به متخصصان آزمایشگاههای معتبر که امکان تشخیص عسل اصل را با دقت بسیار زیاد دارند، بسپاریم.
اما اگر بخواهیم در حالت عادی و تجربی تشخیص دهیم؛ گلهایی که زنبورهایمان به سراغ آنها میروند را به دقت مشاهده میکنیم. اگر بیشتر این گلها از یک گونه خاص باشد، عسلی که به فاصله ۱ تا ۲ روز پس از اتمام شهد آن نوع گل برداشت شود بهنام همان نوع گیاه نام گذاری میشود.
طعم و رنگ عسل گون طبیعی
رنگ عسل گون زرد یا کهربایی کمرنگ میباشد و طبعی گرم دارد. زمان برداشت عسل گون در فصل تابستان در مرداد ماه است. طعم خاص و طبیعی عسل گون بسیار مورد علاقه مشتریان واقع میشود و رایحه ای بسیار دلچسب دارد. این نوع عسل اغلب صبحها در صبحانه مصرف میشود.
فواید و خواص عسل گون
بهبود دردهای مفصلی با عسل گون
شما میتوانید با مصرف عسل گون یک اقدام مناسب برای بهبود دردهای مفصلی خود انجام دهید. دلیل این خاصیت عسل گون «اسید فرمیک» موجود در عسل گون است که موجب شده راهکاری بیرقیب جهت کم کردن دردهای استخوانی، مفصلی و آرتروز باشد. دو روش برای استفاده از عسل طبیعی گون جهت درمان این نوع دردها پیشنهاد میشود؛ عسل گون را در برنامه غذایی و رژیم غذایی خود بگنجانید و یا با قراردادن بر روی محل درد باعث کاهش درد مفصلی شوید.
درمان معده درد با عسل گون
همچنین مصرف عسل گون به شما برای رهایی از دردهای معده و مشکلات مرتبط با اسید معده، ترش کردن، نفخ و حتی مسمومیت کمک میرساند و یک تقویت کننده بسیار عالی برای معده است. بهترین زمان مصرف عسل طبیعی گون، در ساعات پایانی شب و صبح زود به میزان یک قاشق مرباخوری است؛ پس از آن به مدت یک ساعت از میل کردن سایر غذاها و نوشیدنی ها پرهیز کنید.
بهبود عملکرد قلب با عسل گون
یکی از عواملی که در بدن انسان باعث پیری و آسیب به سلولها میشود، « رادیکال های آزاد » هستند. آنتی اکسیدانهایی که در عسل گون وجود دارد جلوی این رادیکالهای آزاد را میگیرند و موجب سلامت قلب و افزایش ایمنی بدن میشوند.
عسل گون در کنار خواص عمومی عسل مثل خاصیت آنتی اکسیدانی و آنتی باکتریالی دارای خواص ویژهای نیز هست که از جملهی آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
موثر در درمان دردهای کلیه و سنگهای ادراری
عسل گون بهترین ضدعفونی کننده مجاری ادراری برای بیماران کلیوی بوده و و پاد زهر خوبی برای سموم مختلف است. اگر مخلوط با آب مقطر استفاده شود باعث زیاد شدن ادرار، رفع تشنگی و خرد شدن سنگهای کلیه و مثانه میشود. از آنجا که این عسل مقدار ناچیزی پروتئین داشته برای کاهش درد نیز توصیه میشود.
توصیه میشود برای دردهای کلیوی عسل گون با جوشانده نسترن ( سی گرم میوه نسترن در آب)، عصار ترب سیاه(یک فنجان در روز) و در موقع دفع سنگ کلیه یک قاشق سوپ خوری روغن زیتون و آب لیمو ۳ بار در روز استفاده شود.
عسل گون مستقیما بر روی کلیه اثر کرده و غیر مستقیم ادرار را زیاد میکند. با تغذیه ۱۰۰ گرم و سپس ۵۰ گرم در روز رنگ ادرار روشن شده و باسیل( میکروبهای زیانبخش) از بین میروند.
موثر در درمان بیماریهای چشمی
عسل گون در قدیم به عنوان بهترین داروی موثر در درمان بیماریهای چشمی مورد توجه بوده است. این عسل باعث بهبود سوختگیهای چشمی، همچنین داروی بسیاری موثری برای معالجه آماس و التهاب چشم است. این عسل در درمان بیماریهای ناشی از کمبود ویتامینهای A , B به خصوص شبکوری موثر است.
همچنین در قدیم برای درمان ورم پلک و ورم ملتحمه زخمهای قرینه و سایر بیماریها ی چشم از پمادی بر پایه عسل و اوکالیپتوس استفاده میکردهاند.
خواص عسل گون و سلامتی قلب
خواص عسل گون برای سلامت قلب و ایمنی بدن بسیار مفید میباشد. این عسل سرشار از آنتیاکسیدان میباشد که باعث مهار رادیکالهای آزاد در بدن میشود. در بدن رادیکالهای آزاد باعث آسیبرسانی به سلولها میشوند و ارتباط شدیدی با پیر شدن و مشکلات که در دوران پیری گریبانگیر انسان میشود دارد.
خواص عسل گون برای کودکان
عسل گون یک غذای مقوی برای سرعت رشد کودکان میباشد. عسل گون منبعی سرشار از کربوهیدرات طبیعی، گلوکز، پروتئین، اسیدهای آمینه، آهن، سدیم، فسفات، کلسیم، روی، انواع ویتامین ب، ویتامین ث، فلانوئید و آلکانوئید است. در نتیجه یک مکمل بسیار موثر در افزایش قوای جسمانی و انرژی بدن است.
همچنین به افزایش قدرت یادگیری و تقویت حافظه میپردازد. عسل گون برای پیشگیری از انواع بیماریها و تقویت ایمنی بدن کودک موثر است.
مضرات عسل گون
مصرف عسل گون طبیعی به خودی خود عوارضی ندارد. مگر اینکه مصرف آن به مقدار بیرویه صورت گیرد. در صورت مصرف بیرویه محصولات زنبور عسل فرد دچار خود ایمنی و حساسیت شدید میشود. خانمهای باردار و شیر ده بهتر است برای میزان مصرف عسل گون، با پزشک متخصص مشورت کنند. عسل گون را خام تهیه و مصرف کنید. عسل خام به عسل طبیعی گویند که بعد از برداشت حرارتی ندیده باشد. زیرا عسل حرارت دیده بسیاری از ارزش غذایی و دارویی خود را از دست میدهد.
روش نگهداری
بهترین دما برای نگهداری عسل دمای اتاق بین ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتیگراد و به دور از تابش مستقیم آفتاب است، جایی مانند کابینت آشپزخانه است. در این شرایط عسل تا دو سال میتواند کیفیت خود را حفظ کند. توجه داشته باشید که عسل خام ممکن است پس از مدتی رس کند ( شکرک بزند) و این کاملا طبیعی است.
اگرچه پیشنهاد نمیشود اما برای رس گیری عسل میتوانید شیشه عسل را به صورت غیر مستقیم ( مثلا قرار دادن در یک ظرف اب، و گرم کردن آب) قرار دهید و دمای آن را تا ۶۰ درجه سانتیگراد بالا ببرید و پس از رفع رس آنرا از ظرف آب خارج کنید. توجه کنید که گرم کردن عسل بیش از این مقدار باعث از بین رفتن آنزیمهای آن میشود.
مصرف عسل گون در پاییز و زمستان
هوای سرد فصول پاییز و زمستان موجب سرماخوردگی و علائمی مثل سرفه، گرفتگی صدا و… میشود. استفاده از عسل گون در این ایام از سال، یک راه حل مناسب برای رفع خشونت سینه و حنجره است که بسیار توصیه میشود. بنابراین یک راه حل مناسب درمان سرماخوردگی با عسل است.
طریق درست کردن نوشیدنی عسل گون
دو تا سه قاشق عسل گون را به آب ولرم اضافه کرده و سپس کمی آب لیموی تازه به آن اضافه کنید. این شربت بهترین نوشیدنی طبیعی بوده و علاوه بر تمام خواص ذکر شده در بالا از میزان بالایی ویتامین سی موجود در آبلیموی طبیعی بهره مند است. مصرف ناشتای این نوشیدنی می تواند بر مزایا و فواید آن برای بدن بیفزاید.