فواید عسل بر کسی پوشیده نیست؛ اما آیا با فواید گرده گل نیز آشنایی دارید؟ گرده زنبور عسل ترکیبی از گردههای گل، شهد، آنزیمها، عسل، موم و ترشحات زنبور است.
زنبورهای عسل کارگر گردهها را از گیاهان جمعآوری کرده و آنرا به زنبور عسل تبدیل کننده در کندو منتقل میکنند، جایی که در این کلونی ذخیره و از آن استفاده شود.
گرده گل زنبور عسل را با سایر محصولات آن مانند عسل، ژل رویال یا بره موم اشتباه نگیرید این محصولات شاید حاوی مقدار ناچیزی گرده باشند اما بیشتر شامل مواد دیگری هستند.
با تازگی محققان با فواید گرده گل زنبور و فواید بی شمار آن با داشتن مواد مغذی، اسیدهای آمینه، ویتامینها، جربیها و بیش از 250 ماده فعال دیگر که برای سلامت مفید هستند آشنا شدهاند.این مسئله تا بدان حد میباشد که وزارت بهداشت فدرال در آلمان، گرده زنبور عسل را به عنوان نوعی دارویی میشناسد.
بسیاری از مطالعات اثرات سلامتی گرده زنبور عسل را مورد بررسی قرار داده و نتایج امیدوار کنندهای را یافته اند.
در اینجا 11 مورد از فواید بیشمار گرده گل برای سلامتی صحبت میکنیم.
فواید گرده گل زنبور عسل
1)ترکیب بیش از 250 ماده فعال مغذی
گرده زنبور عسل دارای ترکیبات مغذی بسیاری است. این ماده شگفت انگیز شامل بیش از 250 ماده فعال بیولوژیکی از جمله پروتئینها، کربوهیدراتها، چربیها ، اسیدهای چرب، ویتامینها، مواد معدنی، آنزیمها و آنتی اکسیدانها است.
دانههای گرده زنبور عسل از 4 ماده اصلی تشکیل شدهاند:
- کربوهیدرات: 40٪
- پروتئین: 35٪
- آب: 4-10٪
- چربی ها: 5٪
- سایر مواد: 5-15٪
- و مقداری ویتامینها، مواد معدنی، آنتیبیوتیکها و آنتیاکسیدانها است.
با این وجود محتوای غذایی گرده گل به فصل جمعآوری آن و گلهای که گرده از روی آنها جمعآوری شده است بستگی دارد. به عنوان مثال، مطالعات نشان داده است كه گرده جمع آوری شده از گیاهان كاج تقریباً 7٪ پروتئین دارند، در حالی كه گرده جمعآوری شده از خوشههای خرما حاوی نزدیك به 35٪ پروتئین است.
علاوه بر این، گرده زنبور عسل که در بهار برداشت میشود، از نظر آماری اسیدهای آمینه بسیار متفاوت است از گرده جمعآوری شده در تابستان است.
2) محافظت از بیماریهای مزمن
گرده زنبور عسل شامل طیف گستردهای از آنتی اکسیدانها از جمله آنها فلاونوئیدها ، کاروتنوئیدها، کوئرستین ، کائمپرفرول و گلوتاتیون میباشد.
یکی از مهمترین فواید گرده گل به دلیل وجود آنتی اکسیدانها موجود در آن است که بدن را در برابر مولکولهای مضر به نام رادیکالهای آزاد محافظت میکنند. آسیب توسط رادیکالهای آزاد به بیماریهای مزمن مانند سرطان و دیابت نوع 2 مرتبط است.
در آزمایشات انجام شده بر روی حیوانات و برخی مطالعات انسانی محدود نشان داده شده که آنتی اکسیدانهای موجود در گرده زنبور عسل میتوانند التهابهای مزمن را کاهش دهند، باکتریهای مضر را از بین ببرند، با عفونت ها مبارزه کرده و از رشد و گسترش تومورها نیز جلوگیری میکنند.
با این حال، میزان آنتی اکسیدان موجود در گرده زنبور عسل نیز به منبع گیاهی آن بستگی دارد.
3) کاهش بیماریهای قلبی با استفاده از کاهش چربی خون و کلسترول
یکی از شایعترین دلایل مرگومیر در جهان بیماری قلبی میباشد. چربی خون و کلسترول خون بالا هم با افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی مرتبط است. جالب است که گرده زنبور عسل ممکن است باعث کاهش این عوامل شود.
به عنوان مثال، مطالعات حیوانی نشان دادهاند كه عصاره گرده زنبور عسل میتواند كلسترول خون را به ویژه كلسترول LDL “بد” را كاهش دهد.
در افراد مبتلا گرفتگی رگ قلب که باعث ضعف بینایی در آنها شده بود؛ مصرف مکمل های گرده زنبور عسل میزان کلسترول خون را کاهش داده و باعث افزایش میزان بینایی آنها شده است.
علاوه بر این، آنتی اکسیدانهای موجود در گرده زنبور عسل ممکن است از اکسیداسیون چربیها محافظت کند. هنگامی که لیپیدها اکسیده میشوند، می توانند با هم جمع شوند، عروق خونی را محدود کرده و خطر بیماری قلبی شما را افزایش میدهد.
4) تقویت عملکرد کبد در برابر مواد سمی
کبد یکی از ارگانهای حیاتی بدن است که باعث تجزیه و دفع سموم از خون میشود. مطالعات حیوانی نشان دادهاند که گرده زنبور عسل تواناییهای کبد در سم زدایی را تقویت میکند.
در این تحقیقات مشخص شد در حیوانات مسنتر، گرده زنبور عسل دفاع آنتی اکسیدانی کبد را تقویت کرده و مواد زائد بیشتری مانند مالون دی آلدئید و اوره را از خون خارج می کند.
مطالعات دیگر روی حیوانات نشان میدهد که آنتی اکسیدانهای موجود در گرده زنبور عسل از کبد در برابر صدمات ناشی از چندین ماده سمی از جمله مصرف بیش از حد داروهای شیمیایی محافظت میکند. گرده زنبور عسل باعث بهبودی کبد نیز میشود.
با این حال، معدود مطالعات انسانی در مورد فواید گرده گل زنبور عسل بر عملکرد کبد را ارزیابی کرده است. برای تعیین توصیههای پزشکی، مطالعات بیشتری در مورد انسان لازم است.
5) خاصیت ضد التهابی از فواید گرده گل
گرده زنبور عسل به طور سنتی برای کاهش التهاب و تورم استفاده میشد. با توجه به مطالعات انجام شده برروی حیوانات نشان داده شده که عصاره گرده گل زنبور عسل تورم را در پنجههای موش را به میزان 75 درصد کاهش میدهد.
در واقع، اثرات ضد التهابی آن با چندین داروی ضد التهابی غیر استروئیدی، مانند فنیل بوتازون ، ایندومتاسین، آنالژین و ناپروکسن مقایسه شده است.
گرده زنبور عسل ترکیبات زیادی را به همراه دارد که میتواند التهاب و تورم را کاهش دهد از جمله آنتی اکسیدان کورستین، که باعث کاهش تولید اسیدهای چرب التهابی امگا 6 مانند اسید آراشیدونیک میشود.
از این گذشته، ترکیبات گیاهی موجود در گرده زنبور عسل ممکن است باعث تحریک فرآیندهای بیولوژیکی شده که تولید هورمونهای التهابی مانند فاکتور نکروز تومور را تحریک میکند.
6) تقویت ایمنی بدن و کشتن باکتریها
گرده زنبور عسل ممکن است سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کرده و به شما در جلوگیری از بیماریها کمک میکند.
تحقیقات نشان داده است که ممکن است شدت و شروع آلرژی را کاهش دهد.
در یکی از مطالعه انجام شده، گرده زنبور عسل به میزان قابل توجهی فعال شدن سلولهای “ماست سل” را کاهش میدهد. سلولهای ماست وقتی فعال میشوند ، مواد شیمیایی آزاد میکنند که باعث ایجاد واکنش آلرژیک میشوند.
همچنین، چندین تحقیقات در حد آزمایشگاهی تأیید شده است که گرده زنبور عسل دارای خاصیت ضد میکروبی قوی است.
عصاره گرده زنبور عسل باعث نابودی باکتریهای مضر مانند E. coli ، Salmonella ، Pseudomonas aeruginosa و همچنین آنهایی که باعث عفونتهای استاف( یکی از عفونتهای جدی در بدن که میتواند از یک جوش کوچک روی پوست به یک عفونت بسیار شدید و مقاومت در برابر انواع آنتی بیوتیکها تبدیل شود) میشوند.
7) بهبود زخمها و پیشگیری از عفونتها
گرده زنبور عسل دارای خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که ممکن است به بدن شما در بهبود زخم کمک کند.
به عنوان مثال، تحقیقاتی که برروی حیوانات انجام شده نشان میدهد كه عصاره گرده زنبور عسل نیز در درمان زخمهای سوختگی مانند سولفادیازین نقره، در درمان سوختگی مؤثر است و عوارض جانبی بسیار كمتری را به دنبال دارد.
یک مطالعه دیگر روی حیوانات نشان میدهد که استفاده از مرهم حاوی گرده زنبور عسل بر روی سوختگی بطور معنی داری بهبودی را نسبت به داروهای استاندارد تسریع میکند.
خاصیت ضد میکروبی گرده زنبور عسل همچنین ممکن است از بروز عفونتها جلوگیری کند، یک عامل خطر اصلی که ممکن است روند بهبودی برای خراشیدگیها، بریدگی، ساییدگی و سوختگی را به خطر میاندازد.
8)خواص ضد سرطانی
یکی از مهمترین فواید گرده گل زنبور عسل سبب درمان و پیشگیری از سرطان میشود که در صورت تکثیر سلولها به طور غیر طبیعی صورت میگیرد.
مطالعات در سطح آزمایشگاه نشان میدهد عصاره گرده زنبور سبب مهار رشد تومور و تحریک آپوپتوز( مرگ سلولهای سرطانی) در سرطانهای پروستات، روده بزرگ و لوسمی میشود.
گرده زنبور عسل از ممکن است دارای خاصیت ضد استروژن باشد، که میتواند خطر ابتلا به سرطان سینه، پروستات و رحم را کاهش دهد.
9) کاهش علائم یائسگی
یائسگی در زنان اغلب با علائم ناراحت کنندهای مانند گرگرفتگی، عرق کردن در شب، تغییر خلق و خو و خواب به همراه است.ئمطالعات نشان میدهد که از جمله فواید گرده گل کاهش چندین مورد از علائم یائسگی در زنان است.
در یک مطالعه ، 71٪ از خانمها احساس کردند که در هنگام مصرف گرده زنبور عسل علائم یائسگی در آنها بهبود یافته است. در یک مطالعه دیگر ، 65٪ از زنانی که از مکمل گرده استفاده میکنند گرگرفتگی کمتری را تجربه کردند. این زنان بهبودهای سلامتی دیگری را نیز نشان دادند، از جمله خواب بهتر، کاهش تحریک پذیری، درد مفاصل کمتر و بهبود روحیه و انرژی در آنها بود.
علاوه بر این، در یک مطالعه سه ماهه نشان داده شد که زنانی که از مکملهای گرده زنبور عسل استفاده میکردند؛ علائم یائسگی در آنها به میزان قابل توجهی کمتر شده بود. علاوه بر این ، این مکملها به کاهش کلسترول LDL “بد” و بالا بردن کلسترول HDL “خوب” کمک کرده است.
10) بهبود متابولیسم بدن و افزایش طول عمر
برخی شواهد حاکی از آن است که مصرف گرده زنبور عسل سبب بهبود متابولیسم بدن شده و از طریق جذب مواد مغذی باعث طول عمر بیشتر میشود.
به عنوان مثال، در آزمایشی انجام شده بر روی موشهای با کمبود آهن هنگام اضافه شدن گرده به رژیم غذایی آنها، 66 درصد جذب آهن در آنها بیشتر شده است. احتمالاً موضوع ناشی از این واقعیت است که گرده حاوی ویتامین C و بیوفلاونوئیدها است که باعث افزایش جذب آهن میشود.
علاوه بر این، موشهای سالم نیز که با گرده تغذیه شده بودند، کلسیم و فسفر بیشتری از رژیم غذایی خود جذب کردند. گرده حاوی پروتئینهای باکیفیت و اسیدهای آمینه است که ممکن است کمک به جذب چندین ماده مغذی دیگر در بدن شود.
مطالعات دیگر روی حیوانات نشان داده است كه گرده زنبور عسل ممكن است رشد عضلات را بهبود بخشد ، متابولیسم را سرعت بخشد و طول عمر را افزایش دهد.
اگرچه مطالعات برروی حیوانات امیدوار کننده است، اما مشخص نیست مصرف گرده گل به همین میزان نیز در بدن انسان تاثیرگذار خواهد بود.
11) مادهای بیخطر در رژیم غذایی
گرده زنبور عسل به صورت گرانول یا مکمل تهیه میشود و برای بیشتر افراد بیخطر است. دانههای گرده گل را میتوان به غذاهای مورد علاقه خود مانند صبحانه یا اسموتی اضافه کرد.
با این وجود ممکن است باعث علائمی مانند خارش ، تورم ، تنگی نفس یا آنافیلاکسی در افراد دچار آلرژی نسبت به محصولات زنبور شود.
این محصولات همچنین ممکن است با رقیق کننده های خون، مانند وارفارین ، اثر منفی داشته باشند.
زنان باردار یا شیرده باید از مصرف گرده گل پرهیز کنند؛ زیرا شواهدی وجود ندارد که نشان داده شده باشد که مصرف گرده برای نوزادان کاملاً بیخطر باشد.
در پایان میتوان گفت گرده زنبور عسل حاوی ویتامینها ، مواد معدنی و آنتی اکسیدانهای زیادی است، و آن را فوق العاده سالم میکند.
مطالعات بر روی گرده زنبور عسل و ترکیبات آن نشان دهنده گرده گل بر روی کاهش التهاب، افزایش ایمنی بدن، کاهش علائم یائسگی و بهبود زخمها است.
با وجود همه این مطالعات انجام گرفته برروی فواید گرده گل در حد مطالعات آزمایشگاهی بوده و هنوز تحقیقات کامل برروی انسان و نتیجهگیری کامل در این مورد انجام نشده است.