درمان با عسل، شناخت عسل طبیعی
موم عسل طبیعی، فواید دارویی و خواص شگفت انگیز آن
موم زنبور عسل برای هر کلنی زنبور جز واجبات آن به حساب می‌آید و تقریبا می‌توان گفت همه ما با موم عسل آشنایی داریم اما تنها تصورمان از موم برای نگهداری عسل است؛ اما قضیه کمی پیچیده‌تر از آن است که تصور می‌کنیم. موم عسل طبیعی برای ساخت شان استفاده می‌شود و همچنین بچه زنبورها در آن پرورش داده می‌شوند؛ زنبورها شهد و گرده‌های جمع‌آوری شده را تنها برای تولید عسل استفاده نمی‌کنند بلکه آن‌را با مقداری عسل می‌خورند تا در بدنشان شان درست کنند.
موم عسل طبیعی
موم زنبور عسل تنها موم طبیعی است. این ماده در آزمایشگاه هرگز سنتز نشده است، بنابراین هیچ جایگزین شیمیایی وجود ندارد که بتواند همه کارهایی را انجام دهد که برای ساخت موم انجام می‌شود. ممکن است فکر کنید می‌توانید از موم پارافی ، یک موم نفتی به‌جای موم عسل استفاده کنید ، اما پارافین بعد از گرم شدن ماده بسیار سمی است؛ چراکه هنگامی که پارافین را می‌سوزانید، دوده سمی به وجود می‌آورد. و اگر از پارافین به‌جای موم در محصولات بهداشتی استفاده شود به دلیل وجود هیدروکربن‌های موجود در پارافین و جذب آن از طریق پوست صورت یا لب، کبد و کلیه شروع به سم‌زدایی بدن کرده و بسیار برای بدن مضر می‌باشد. موم زنبور عسل با خاصیت ضد میکروبی، ضد التهابی، ضد درد، تسکین دهنده و مرطوب کننده می‌باشد. می‌توان گفت جز موم زغال اخته هیچ موم دیگری این مزایا را ندارد.
نحوه ساخت موم زنبور عسل
زنبورهای کارگر به تناسب آن‌که در چه فصلی به دنیا آمده باشند؛ طول عمر متفاوتی دارند. زنبورهای کارگری که در تابستان به دنیا می‌آیند تنها 35 روز عمر می‌کنند. این زنبورها دارای غدد ترشح کننده موم روی شکم‌شان در صفحه‌ی چهارم تا هفتم نیم حلقه شکمی داخلی هستند که در 10 تا 16 روز اول عمرشان در تولید موم بسیار کارآمد هستند؛ اما از روز 18 ام به بعد کارایی خود را نسبتا از دست داده و تحلیل می‌روند.
این زنبورها در زمان تولید موم برای تولید نیم کیلو از آن در حدود دو نیم تا سه و نیم کیلو عسل مصرف می‌کنند. بعد از تولید موم می‌توان آن را به‌صورت ورقه‌های کوچکی روی شکم زنبور عسل دید. ورقه‌های موم در ابتدا شفاف هستند و بعد از جویده شدن ترشحات بزاقی زنبور باعث نرم شدن و تغییر رنگ آن می‌شود.
انتقال موم از شکم زنبور عسل به آرواره‌ها
سال‌هاست این موضوع که انتقال موم از شکم زنبور عسل به آرواره‌ها به چه شکلی اتفاق می‌افتد به صورت راز باقی مانده و هنوز جوابی قطعی برای آن پیدا نشده است. اما در حال حاضر فرضیه‌های در این باره وجود دارد که بر این اساس آن می‌توان گفت که با توجه به زندگی اجتماعی و گروهی زنبورها در کلنی امکان کنده شدن موم از بدن زنبور توسط زنبور دیگر وجود داشته و دور از ذهن نیست.
در فرضیه دیگر استفاده از پای عقبی زنبور برای حرکت دادن ورق موم به طرف پاهای جلو و در آخر آرواره‌ها می‌باشد؛ تا شروع به جویدن کند و آن‌را به قسمت‌های در حال ساخت شان یا قسمت‌هایی که به ترمیم احتیاج دارند می‌چسباند.
دمای مناسب برای نگهداری موم زنبور عسل
ساخت اتاقک‌های شش ضلعی تنها شکل هندسی است که با کمترین مقدار موم بیشترین مقدار عسل را در خود نگه می‌دارد و می‌توان ادعا کرد ساخت یک موم شش ضلعی بزرگ‌ترین دستاورد مهندسی است. استوانه‌های شش ضلعی چسبیده شده به یکدیگر که در حدود دمای 35 درجه سانتی‌گراد کندو به خوبی نگهداری می‌شوند.
موم در دمای بالاتر بسیار نرم و انعطاف پذیر می‌شود به گونه‌ای که در دمای 65 درجه آب می‌شود؛ در دما پایین نیز ترد و شکننده می‌شود و کار با آن دشوار است.
رنگ طبیعی موم
رنگ موم با کیفیت آن هیچ ارتباطی ندارد جز جذابیت ظاهری رنگ موم‌های روشن برای برخی مشتریان که باعث می‌شد در گذشته با استفاده از یونیزاسیون، اسید سولفوریک یا هیدروژن پراکسید رنگ موم‌ها را سفیدتر کنند؛ اما این کار منجر به ترکیبات سمی می‌شود؛ به همین منظور تولیدکنندگان معتبر از این روش‌ها برای عرضه موم‌های روشن دیگر استفاده نکردند. اگر مومی تهیه کرده‌اید که بویی شبیه دارو می‌دهد به احتمال زیاد با مواد شیمیایی دستکاری شده یا به آن سفید کننده زده‌اند.
رنگ موم شان در ابتدا بعد از ساخت سفید است؛ اما کم کم رنگ آن تیره‌تر شده و از رنگ شفاف به رنگ‌های زرد به نارنجی به قرمز رفته و تیره و تیره‌تر می‌شود تا به رنگ سیاه متمایل به قهوه‌ای برسد؛ مخصوصا اگر از این موم برای پرورش بچه زنبور استفاده شود رنگ آن زودتر تیره خواهد شد.
آلودگی و ناخالصی‌های موم عسل طبیعی
از ابتدای ترشح موم به وسیله غدد مومی زنبور کارگر و ادامه آن در مراحل شان‌سازی و استفاده از آن در مرحله ذوب کردن و عبور از صافی، انبار کردن و عرضه به بازار امکان راه یافتن یک یا چند ناخالصی در موم وجود دارد. شان‌های زنبور ممکن است حتی حاوی مقداری گرده زنبور عسل، پروپولیس و ژل رویال باشند.
مهم‌ترین ناخالصی‌های موجود در موم زنبور عسل عبارتند از وجود گردو خاک، دانه‌های گرده گل، صمغ یا بره موم، عسل، قطعات بدن زنبور و اختلاط با سایر انواع موم از جمله موم‌های حیوانی، گیاهی و معدنی با موم خالص زنبور عسل می‌باشد.
ویژگی و خواص موم زنبور عسل
آخر فصل تابستان فصل برداشت عسل است و در همین فصل نیز اوج برداشت محصول دیگری به نام موم زنبور عسل نیز می‌باشد. موم زنبور عسل فواید طبیعی بسیاری دارد؛ بیشتر فواید موم عسل برای پوست و مو می‌باشد. در اینجا به چند نمونه دیگر از فواید موم زنبورعسل اشاره می‌کنیم.
ضد باکتری
موم زنبور عسل نیز مانند عسل خواصی دارد که به حفظ پاکیزگی کمک می‌کند و آلودگی را کاهش می‌دهد.این موضوع باعث شده تا از موم در داروهای پوست، پمادها و… استفاده شود.
ضد قارچ
موم عسل، خاصیت ضد قارچ دارد، چون در آن خواصی وجود دارد که از رشد مخمر و قارچ‌های دیگر جلوگیری می‌کند.
قابل مصرف برای انسان
با این‌که مواد مغذی زیادی به وسیله خوردن موم عسل به بدن شما نمی‌رسد، اما سمی نیست و خوردن آن بی‌خطر است. بنابراین برای ساخت مرطوب‌کننده لب بسیار مناسب است.
سوختن بهتر شمع‌های مومی
برخلاف شمع‌های ساخته شده از موم معمولی، شمع ساخته شده از موم عسل، روشن‌تر و تمیزتر می‌سوزد و در عین سوختن آن باعث پاک سازی هوا شده و یون‌های منفی را نیز دفع می‌کند.
موم عسل همچنین بدون هیچ ماده شیمیایی اضافه‌ای هنگام سوختن بوی خیلی خوبی دارد، طبیعتا این بوی خوب از عسل و گرده‌ای که در شان‌ها وجود دارد نشات می‌گیرد.
ضد آب
موم عسل در طول تاریخ به‌عنوان درزگیر و عامل عایق بند اشیاء مانند: کمربند، چادر و کفش استفاده می‌شد. در گذشته با مالیدن موم عسل روی سطحی مثل چرم یا بوم و حرارت دادن آن، موم در بافت آن‌ها نفوذ می‌کرد و از این طریق از عبور آب از آن جلوگیری می‌کند.
مرطوب کننده
موم زنبور عسل به عنوان جزئی از لوسیون‌ها، پمادها و برق لب‌ها در صنعت آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود؛ همچنین موم عسل به نگه داشتن رطوبت کمک می‌کند و محافظ کننده قوی در برابر خشکی پوست، مو یا لب‌هاست.
محافظ پوست
موم زنبور عسل همچنین هنگام لایه برداری روی پوست می‌تواند به عنوان لایه محافظ عمل کند. این ماده می‌تواند پوست را از تحریک کننده‌های محیطی و هوای شدید محافظت کند.
ارتقاء رشد مو
موم زنبور عسل نه تنها مرطوب کننده مو است؛ بلکه باعث حفظ رطوبت آن می‌شود؛ همچنین رشد مو را تحریک کرده و ریزش مو را کاهش می‌دهد.
سازگار با محیط زیست
از آن‌جایی که موم زنبور به‌صورت مستقیم از زنبورها می‌آید و سمی نیست، موم کاملا با محیط زیست هم‌خوانی دارد و جزء مهمی از دامنه محصولات سازگار با محیط زیست است.
هیچگاه فاسد نمی‌شود
موم عسل حاوی ماده محافظ طبیعی و قدرتمند به نام پروپولیس یا بره موم است که از فاسد شدن آن جلوگیری می‌کند. بره موم از مخلوط شدن صمغ درخت و ورقه‌های موم و گرده توسط زنبورها درست می‌شود و در تعمیر و استحکام کندو و محافظت و ضدعفونی کردن آن نقش دارد. گرچه با این وجود ممکن است به دلیل محصولات موم فروشی به دلیل افزودنی‌های دیگر خراب شوند.
آزمایش خانگی تشخیص موم عسل طبیعی از موم عسل تقلبی
تشخیص موم طبیعی عسل از تقلبی تا حدودی ساده است؛ چرا که موم طبیعی از آب سبک‌تر و از الکل سنگین‌تر است؛ به همین دلیل با یک آزمایش ساده خانگی می‌توان موم عسل طبیعی را تشخیص داد.
برای این آزمایش یک ظرف پلاستکی یا شیشه‌ای بردارید و در آن یک سوم آب و مقداری الکل صنعتی اضافه کنید. اکنون وقت آن رسیده تا هوای اضافی در موم را با فشردن خارج کرده و آن را درون مخلوط آب و الکل قرار دهید؛ اگر موم بر روی آب بایستد که تقلبیست و اگر به پایین برود کاملا طبیعی است. حتما محلول الکل و برای این آزمایش تهیه کنید؛ چرا که اگر بدون الکل این کار را انجام دهید پاسخ درستی نخواهید گرفت.
اگر به دنبال خرید موم طبیعی برای مصارف دارویی هستید، باید موم را زنبوردارن محلی معتبر خرید کنید. این نکته را در نظر داشته باشید که همان‌طور که عسل مناطق مختلف عطر متفاوتی دارد موم نیز برای مناطق مختلف دارای عطر متفاوتی است و البته موم طبیعی دارای عطر بالایی است و موم‌های مصنوعی تهیه شده از پارافین دارای عطر نمی‌باشند و هنگام سوختن نیز بوی نامطبوعی همراه دود سیاه از آن‌ها بلند می‌شود.
دامنه رنگ‌های موم نیز از سفید تا زرد و غیره متفاوت و تغییر می‌کند برای اطمینان بیشتراز خالص بودن آن نیز می توانید یک نمونه از موم را به آزمایشگاه بفرستید تا آنالیز شود و از طبیعی بودن آن اطمینان حاصل کنید.
استفاده از موم عسل در بسته‌بندی
موم زنبور علاوه بر خواص شگفت‌انگیزی که دارد؛ دارای کاربردهای متفاوتی است که یکی از کاربردهای آن برای جلوگیری از ضرر جبران ناپذیر پلاستیک در طبیعت استفاده از موم در بسته‌بندی و نگهداری مواد خوراکی ست. بسته بندی‌های ساخته شده با موم عسل از قدرت طبیعی موم برای نگهداری و محافظت از خوراکی‌ها برخوردارند.
با توجه به خاصیت عایق بودن موم و ضد آب بودن آن باعث جلوگیری از ورود رطوبت یا خروج آن از مواد غذایی می‌شود. همچنین خاصیت صد باکتریای و ضد قارچ موم سبب می‌شود تا مواد خوراکی سالم نگهداری شوند.
در صنعت شمع سازی
در صنعت شمع سازی نیز موم کاربرد فراوان دارد؛ چون موم زنبور عسل هنگام سوختن نه تنها بوی نامطبوع تولید نکرده بلکه عطر حاصل از سوختن آن نیز باعث عطر دلنشین در فضای منزل می‌شود و این‌که همانند پارافین نیز دود سیاه رنگ از خود باقی نمی‌گذارد، چون موم زنبور عسل حاصل مصرف عسل توسط زنبورعسل و ترشح موم از غدد مومی است.
در صنایع داروسازی
یکی از خواص بسیار کاربردی موم زنبور عسل در صنایع داروسازی و ساخت پمادها، کرم‌ها، پوشش روی قرص‌ها و غیره می‌باشد؛ در دندان‌پزشکی نیز در ساخت نخ دندان و برای تهیه قالب از دهان و دندان‌ها از موم زنبور عسل استفاده می‌شود.
موم زنبور عسل کاربردهای متعددی دارد؛ برای مثال در صنعت ریخته‌گری برای ساختن قالب؛ در صنعت نساجی؛ و جلا دادن لوازم و وسایل منزل، جلا دادن چرم و نخ و غیره؛ برای ساختن انواع چسب، آدامس، جوهر و انواع مواد ضد آب؛ در صنعت کاغذ سازی و بسیاری از صنایع دیگر نیز کاربرد دارد.
موم عسل مصنوعی
دکتر هربرت درپکین، جراح مقیم شهر لس آنجلس، کاری شگفت‌انگیز انجام داد که کمتر کسی باور داشت درست از آب در بیاید. در این آزمایش موم مصنوعی پلاستیکی ارزان قیمتی در لانه زنبورها قرار داده شد و بدون هیچ دردسری از طرف زنبورها پذیرفته شد و شروع به درست کردن عسل کردند.
نتایج این تحقیق می‌تواند موجب تحولی بزرگ در قرن 21 در صنعت زنبورداری به شمار آید؛ چرا که زنبورها با داشتن این خانه آماده زمان بیشتری برای تهیه عسل خواهند کرد.
از مدت‌ها قبل شانه‌های مصنوعی به عنوان یک مزیت در صنعت زنبورداری به حساب می‌آمدند. آن‌ها قبلاً ساخته شده بودند اما گاها شل و ول بودند و یا هزینه تمام شده آن‌ها بسیار بالا بود؛ بالاخره دکتر درپکین،با تجربه در صنعت اکستروژن در باغ 33 هکتاری از پرتقال دست به آزمایش جدیدی زد. با این آزمایش او خیلی زود توانست یک محصول پلی اتیلن با چگالی بالا را چنان نزدیک به موم واقعی تهیه کند که زنبورها که به هر جسم خارجی حساس هستند؛ ظاهرا نتوانستند این تفاوت را متوجه شوند.
در ابتدای تولید این محصول مشکل هزینه تمام شده آن مطرح بود اما با کاهش مراحل تولید هزینه آن نسبتا معال 3.35 دلار برای تعداد محدود و در تعداد بیشتر 2.35 دلار برآورد شد.
همان‌طور که گفته شد زنبورهای برای ساخت موم نه تنها وقت و انرژی بسیاری صرف می‌کنند، بلکه باید حداقل 3 کیلو گرم عسل مصرف کنند؛ از این رو ساخت موم مصنوعی پیشرفت بزرگی در این زمینه محسوب می‌شود.
دوام این شانه‌های مصنوعی آن اندازه قوی هستند که برای آن‌ها 10 سال ضمانت داده می‌شوند. در جایی که میزان جایگزینی سالانه شانه‌های موم بین 15 تا 20 درصد باشد، نه سال موم طبیعی کارای دارند و نرخ سالانه کمتر از 1 درصد را نشان می‌دهد.
از آن‌جا که پلاستیک می‌تواند درجه حرارت قابل توجهی بالاتر از موم را تحمل کند، خطر ذوب شدن در هوای بسیار گرم در مورد این موم‌های مصنوعی وجود ندارد. همچنین موم‌های پلاستیکی در مقابل حمله لاروهای موم‌خوار، مصون هستند.
استخراج سریع‌تر و کامل‌تر عسل یکی از مزایای بسیار بالای این موم‌هاست؛ چراکه علاوه بر قدرت و تحمل گرما، این موم‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توان از آن در دستگاه‌های استخراج کننده عسل با سرعت فوق‌العاده استفاده کرد. چراکه قادر به انجام 900 دور چرخش در دقیقه هستند؛ شانه‌های طبیعی با سرعتی بیشتر از 400 دور در دقیقه را تحمل نمی‌کنند.
آیا موم عسل خوردنی است؟
روش‌های مصرف موم زنبور عسل مختلف است. از موم طبیعی زنبور گاه به عنوان شیرین کننده در دسرهای خانگی استفاده می‌شود و یا یک تیکه از آن‌را در کنار پنیر و یا نان جو مصرف می‌کنند. موم زنبور عسل حتی به شکل آدامس نیز قابل جویدن است. از موم در کنار میوه‌ها نیز استفاده می‌شود.
موم زنبور عسل نسبت به عسل از ترکیبات آنتی اکسیدانی بیشتری برخوردار است و برای مدت طولانی‌تری در محیط اتاق قابل نگهداری است اما احتمال شکرک زدن موم در محیط اتاق بیشتر است.
خواص موم عسل طبیعی
کاهش خطر بیماری‌های قلبی
موم عسل طبیعی حاوی اسیدهای چرب و الکل در زنجیره‌های خود است تحقیقات نشان می‌دهد مصرف آن باعث پایین آوردن سطح کلسترول خون شده و از این طریق در سلامت قلب و کاهش بیماری‌های قلبی موثر است.
به عنوان مثال، یک بررسی می‌گوید که الکل‌های موجود در موم زنبور عسل ممکن است به کاهش 29٪ کلسترول بد LDL است و این در حالی است که کلسترول خوب خون HDL را 8 تا 15٪ افزایش می‌دهد.
با این حال، مطالعات موجود در این بررسی از مقادیر بالای الکل‌های جدا شده حاصل از موم عسل طبیعی را نشان می‌دهد و اثرات مشابه الکل مورد بررسی است.
کاهش سرفه در کودکان
استفاده از موم عسل طبیعی در کودکان مبتلا به عفونت دستگاه تنفسی باعث کاهش سرفه در آن‌ها شده است. در یک مطالعه با خوردن نصف قاشق چایخوری عسل گندم سیاه به همراه موم 30 دقیقه قیل ار خواب اثری مشابه و حتی بیشتر از شربت سرفه را در کاهش ناراحتی‌های مربوط به ریه و کاهش سرفه در کودکان نشان داده است.
در این مطالعه به گروه کودکانی که به آن‌ها عسل گندم سیاه داده می‌شود، بهتر از کسانی که به آن‌ها شربت سرفه یا هیچ چیز اصلاً داده نشده بود، خوابیدند. موم زنبور عسل به احتمال زیاد همان مزایا را دارد، زیرا سرشار از عسل است.
برای بیماران دیابتی
استفاده از موم زنبور عسل به جای شیرین کننده‌های ممکن است جایگزین مناسبی برای مبتلایان به دیابت باشد.
این تا حدودی به این دلیل است که عسل بسیار شیرین تر از شکر است، بنابراین مقادیر کمتری برای رسیدن به همان سطح شیرینی مورد نیاز است. علاوه بر این، به نظر می‌رسد عسل سطح قند خون را کمتر از قند تصفیه شده بالا می برد؛ اما باید این نکته را مد نظر داشت که عسل هنوز هم قند خون را بالا می‌برد، بنابراین افراد مبتلا به دیابت نباید زیاد مصرف کنند. از این گذشته، الکل‌های موجود در موم زنبور عسل ممکن است به کاهش مقاومت به انسولین کمک کنند ، شرایطی که به بالا بودن قند خون کمک می‌کند.
در یک مطالعه کوچک در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب انجام شده است. در این افراد اغلب بدن آن‌ها به انسولین مقاومت نشان می‌دهد اما در این مطالعه عصاره‌های الکل موم زنبور عسل باعث کاهش انسولین به میزان 37٪ شذ.
این انسولین پایین ممکن است نشان دهنده کاهش مقاومت به انسولین باشد ، همچنین می‌تواند به نفع مبتلایان به دیابت باشد.
بهبود عملکرد کبد
مصرف موم عسل طبیعی فقط به بیماران دیابتی یا کبدی کمک نمی‌کند بلکه برای افراد سالم نیز می‌تواند مفید باشد. در یک مطالعه 24 هفته‌ای، روزانه مخلوطی از الکل موم زنبور عسل به افراد مبتلا به بیماری کبد داده می‌شد. نکته قابل توجه این است که 48٪ از افراد گروهی که با موم زنبور عسل تغذیه شده بودند؛ علائمی مانند درد شکم ، نفخ و حالت تهوع در آن‌ها به میزان 8 درصد نسبت به گروه دیگر کاهش داشته است؛ علاوه بر این، عملکرد کبد در 28٪ از کسانی که به الکل موم زنبور عسل داده می‌شد در مقایسه با گروه دیگر بهبود پیدا کرده بود.
اگرچه این نتایج امیدوارکننده به نظر می‌رسد ، اما مشخص نیست که برای دستیابی به همان مزایا، چه مقدار موم زنبور را باید مصرف کنید. بنابراین، مطالعات بیشتری برروی انسان مورد نیاز است.
موم عسل برای یبوست
بخش مهمی از عملکرد روده بر عهده باکتری‌های به نام پروبیوتیک‌ها ست. این ساکنان روده، به هضم و سیستم ایمنی بدن مان کمک می‌کنند. غذای مورد علاقه این باکتری‌ها، پروبیوتیک نام دارد و این ماده در دانه‌های غلات و سبزی‌ها و عموماً در غذاهای دارای فیبر وجود دارد.
دانشمندان تأثیرات مثبت استفاده از عسل و موم عسل در رابطه با چاقی، مقاومت انسولین، دیابت و کاهش لیپیدها (تریگلیسیرید و کلسترول) را اینطور توضیح می‌دهند که قندهای ساده‌ای همچون ساکارز، گلوکز و HFCS حاوی قندهای پیچیده نیستند و هیچ اثر پروبیوتیکی ندارند. برای همین مصرف عسل و موم عسل برای یبوست مفید می‌باشد.
برای رفع یبوست، یک قاشق عسل را در یک لیوان شیر سرد حل کنید و قبل از خواب میل نمایید. چنان که یبوست پایان پذیرفت، در دنباله درمان فقط کافی است یک قاشق عسل را بدون شیر قبل از خواب میل نموده تا معده آرام شود.
چیزهایی که می‌توانید با موم عسل طبیعی درست کنید
با موم عسل طبیعی می‌توانید صنایع دست‌ساز زیادی درست کنید مثلا 45 گرم موم می توانید:
- 37 شمع برای تعویض چراغهای مخصوص پارافین
- 3 جفت شمع مخروطی برای میز اتاق پذیرایی
- 16 وسیله تزئین عید
- 20 دستور العمل مرطوب کننده یا مخلوط کره
- 20 داروی مختلف گیاه دارویی، مرهم و پمادهای مختلف گیاهی
- 4 تیکه پارچه ضد آب
- یک نقاشی برجسته
- 6 تیکه موم زنبور عسل جامد برای کارگاه، برای روغن کاری ابزارهای کشو، پیچ یا مواد نگهدارنده
- 20 قوطی تهویه مطبوع
- 16 قلاب موم برای ریش و کوتاه کردن آن
- 55 لوله مومیایی برای نرم کردن دست در هنگام صخره نوردی
- 72 چوب موم آب بندی، موم زدن کارت دعوت یا تشکر
و بسیاری از وسایل دیگر را آماده کرد.
خطرات احتمالی مصرف موم زنبور عسل
به طور کلی موم زنبور عسل به صورت خوراکی بی خطر است اما به دلیل وجود و ایجاد آلودگی بوتولیسم در آن ممکن است برای کودکان زیر 12 ماه خطراناک باشد.
در بعضی موارد نادر مصرف موم عسل طبیعی باعث انسداد روده شده و یا خوردن آن به مقدار زیاد ممکن است خطر آفرین باشد؛ همچنین افرادی که به زهر زنبور عسل و یا گرده آن حساسیت دارند بهتر از از خوردن موم نیز خودداری کنند تا واکنش آلرژیک در آن‌ها ایجاد نشود.
توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که علی رغم بسیاری از مزایای احتمالی آن، موم زنبور عسل نیز دارای قند بوده و بهتر است در مصرف آن اعتدال را رعایت کرد.